Onwetendheid heeft plaatsgemaakt voor een obsessie met transgenderisme

Toen ik de kop boven het interview met socioloog Jolande Withuis las (Tijdgeest, zaterdag) dacht ik aan een gratuite provocatie en verwachtte dat de soep niet zo heet gegeten zou worden als nu opgediend: ‘Heb de moed onvrouwelijk te zijn’. Maar verderop in het interview was Withuis explicieter: ze wenste afstand te nemen van vrouwelijke en mannelijke etiketten door het sekse-onderscheid op te heffen. Bedenk dan, vroeg ik me af, een wereld uitsluitend door ‘onvrouwelijke’ vrouwen bevolkt…

Intrigerende stelling, ook omdat sinds eind jaren tachtig Franse feministen juist hebben getracht hun vrouwelijke kant weer op te eisen zonder hun principes te verloochenen. Het wemelt dan ook van Franse feministische sites waarin de existentiële vraag wordt opgeworpen: kun je tegelijk feminist en vrouwelijk zijn?

Meestal wordt deze vraag positief beantwoord zoals bijvoorbeeld op de site Egalitaria: ‘De termen ‘vrouwelijk’ en ‘feministisch’ zijn lang tegengesteld geweest, alsof je geen aanspraak kon maken op gendergelijkheid zonder er slordig uit te zien. Ja, men kan intellectueel, feministisch en ultra-vrouwelijk zijn, als het maar een vrijwillige keuze is.’

Maar in het interview blijkt dat Withuis een sterke ideologische lading geeft aan de term ‘vrouwelijkheid’. Een bijna geradicaliseerde visie van deze socioloog die ons naar de patriarchale, negentiende eeuw terugwerpt: “Echt vrouwelijk zijn betekende letterlijk en figuurlijk klein zijn: zwak, hulpeloos en afhankelijk”.

Waar ik wel in de gedachten van Withuis mee kan gaan, is wanneer ze zich tegen de transproblematiek keert als ‘dogmatisch identiteits- en diversiteitsdenken’. Volgens haar gaan ook meisjes in transitie om aan een mannenwereld te ontsnappen waarin ze minder gewaardeerd zouden zijn: “Als je om die reden besluit van lichaam te veranderen, is dat een tragedie”.

‘Transgenderisme is gepolitiseerd’

Het toeval wil dat gisteren over deze transproblematiek een opiniebijdrage van Lara Campagne verscheen in de NRC onder de kop: ‘Transgenderisme is gepolitiseerd en daar heb ik niet om gevraagd’. De auteur schreef haar bijdrage als transseksuele vrouw die in de vroege jaren tweeduizend in transitie ging. Volgens haar heeft de laatste vijf jaren de onwetendheid plaatsgemaakt voor ‘een obsessie met transgenderisme’. Wat niet in het voordeel werkt voor hen die daadwerkelijk aan genderdysforie lijden.

En wie is hier schuldig aan? “De media, linkse politieke partijen en diversiteitscommissies bij bedrijven, die ongehinderd door enige specialistische kennis, transgenderisme omschrijven als een maatschappijkritiek op achterhaalde gendernormen, en beweren dat de toekomst geslachtsloos is.”

Ze vindt dat een zeldzame aandoening hiermee wordt gepolitiseerd alsof een flink deel van de bevolking eraan lijdt: “Heel Nederland moet zich eraan aanpassen óf zich ertegen verzetten”. En dat laatste doen streng religieuze en rechts-conservatieve groepen volgens de auteur. Het lijkt bijna alsof, in de woorden van Lara Campagne, transgenderisme een opgezweept modeverschijnsel aan het worden is dat voor polarisatie tussen groepen kan zorgen. In feite ligt de positiebepaling van de transseksuele Campagne misschien niet zo ver van die van feminist Withuis.

Drie keer per week werpt columnist Sylvain Ephimenco zijn blik op de actualiteit. Lees zijn columns hier terug.