Niet een oorlog, maar een dialoog moet Jemen weer leefbaar maken

De crisis in Jemen is volgens de Verenigde Natiesde grootste humanitaire crisis van dit ogenblik. Voor 14 miljoen mensen dreigt hongersnood en elke tien minuten sterft een kind in Jemen.

De situatie in dit land is complex. Saudi-Arabië steunt met een aantal andere landen de internationaal erkende regering van Jemen in de strijd tegen de Houthi-rebellen. De Houthi’s, gesteund door Iran, hebben de hoofdstad Sanaa bezet. Op dit moment staat de haven van Hodeida op het punt om terugveroverd te worden door de internationaal gesteunde regering van Jemen. Ongeveer 70 procent van de humanitaire hulp voor de mensen in Jemen komt via die haven binnen.

Media, politici, ngo’s en experts roepen op tot het stoppen van wapenleveranties aan Saudi-Arabië. Alhoewel dat zeker een goed idee is, is het belangrijk om in te zien dat de president van Jemen en de Houthi’s zelf de touwtjes in handen hebben in deze burgeroorlog.

Zo staat in VN-resolutie 2216, waar de Jemenitische regering zich aan zegt te houden, dat de president van Jemen gebruik mag maken van militaire interventie om Jemen en zijn inwoners te beschermen tegen de agressie van de Houthi’s. Kortom, wil men dat de oorlog stopt, dan dient men de president van Jemen zelf en de Houthi-rebellen ervan te overtuigen dat zij het beste de dialoog kunnen aangaan. Saudi-Arabië, dat leiding geeft aan de coalitie die de president bijstaat, zou het beste de Jemenitische regering hiertoe kunnen oproepen. En Iran op zijn beurt de Houthi-rebellen.

De Amerikaanse minister van defensie wil dat de strijdende partijen binnen dertig dagen om de tafel gaan zodat de hongersnood kan worden bezworen. Een goed idee. En er zijn meer startpunten voor vredesbesprekingen.

Staakt-het-vuren

Allereerst een staakt-het-vuren en een onmiddellijk einde aan alle militaire operaties. Vanzelfsprekend dient het inzetten van kindsoldaten per direct te stoppen. Ook moet de gehele bevolking onmiddellijk humanitaire en medische hulp krijgen. De vele slachtoffers van honger, bombardementen en cholera, die prijs is veel te hoog.

Om de toevoer van humanitaire hulp veilig te stellen zou de haven Hodeida onder VN-toezicht geplaatst kunnen worden. Dit plan is eerder geopperd. Nederland kan zich als lid van de VN-Veiligheidsraad daarvoor inzetten.

Verder is het aan te bevelen bij het hervatten van de nationale dialoog tussen Jemenieten te leren van de vorige dialoog. Daarbij dienen ook de leiders van het zuidelijke deel van Jemen betrokken te worden. In een latere fase van de vredesbesprekingen kunnen de verschillende standpunten op tafel komen waarmee de Jemenitische regering met haar bondgenoten enerzijds en de Houthi-rebellen anderzijds nu tegenover elkaar staan.

Zoals weergegeven is in VN-resolutie 2216 willen de regering van Jemen en de VN-Veiligheidsraad dat de Houthi-rebellen zich terugtrekken uit het gebied dat ze bezet hebben, inclusief de hoofdstad Sanaa. De Iraanse minister van buitenlandse zaken Zarif stelde echter in zijn vredesplan voor een landelijke regering van nationale eenheid te vormen. Wellicht kan er tijdelijk een inclusieve regering van nationale eenheid komen, gevolgd door nieuwe verkiezingen onder VN-toezicht. Ook van belang is de vrijlating van de politieke gevangenen.

Het belangrijkste is om nu eerst te zorgen dat het geweld stopt en dat humanitaire hulp voor de burgers van Jemen prioriteit krijgt. Ondertussen moet de internationale gemeenschap zich rond de strijdende partijen binnen Jemen verenigen en ze manen tot een diplomatieke oplossing.

Lees ook:

Stop met het voeden van de oorlog in Jemen

Jamal Badr, mede-oprichter van diverse ngo’s in Jemen, kan niet geloven dat westerse regeringen niet bij machte zijn om het bloedige conflict in zijn vaderland te stoppen.

Amerikanen willen snel een wapenstilstand in Jemen

De Verenigde Staten willen dat er een einde komt aan de oorlog in Jemen. Binnen dertig dagen moeten de strijdende partijen de wapens neerleggen.