Commentaar
Ngo’s vervolgen voor het redden van migranten uit de Middellandse Zee is geen oplossing
Is het einde van humanitaire reddingsmissies op de Middellandse Zee nabij?
Nu er in Italië vorige week opnieuw een schip van een hulporganisatie (dit keer van Proactiva Open Arms) aan de ketting is gelegd op verdenking van steun aan illegale migratie, lijkt dat moment aanstaande.
Niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) worden gecriminaliseerd door justitie, hun donateurs worden voorzichtiger, en de EU lijkt het intussen allemaal goedkeurend te aanschouwen. Dat laatste is niet verwonderlijk: het is inmiddels alweer jaren Europees beleid om de overtocht van (vooral) Libië naar Italië zo onaantrekkelijk mogelijk te maken voor vluchtelingen en andere migranten.
Zo was het de Europese grensdienst Frontex die zich eind 2016 beklaagde dat de reddingsoperaties op zee door ngo’s een ‘aanzuigende werking’ hadden op illegale migranten. De schepen zouden volgens critici een ‘taxidienst’ vormen, en smokkelaars ertoe aanzetten om mensen op niet-zeewaardige schepen te zetten.
De vier marineschepen die momenteel namens de EU heen en weer kruisen voor de Libische kust als onderdeel van ‘Operatie Sophia’, hebben nadrukkelijk de opdracht illegale migratie tegen te gaan. Ze moeten smokkelnetwerken in kaart brengen en kapotmaken, en de Libische kustwacht trainen zodat die mensen ervan weerhoudt per boot te vertrekken of ze terughaalt als ze vertrokken zijn. Het redden van mensen die op zee in nood zijn is een terzijde in de officiële missieopdracht.
Cynisch
Terwijl de operatie haar naam toch te danken heeft aan juist zo’n redding: Sophia werd in 2015 aan boord van een Duits marineschip geboren nadat haar Somalische moeder met ruim vierhonderd anderen uit zee was opgepikt. Het is pijnlijk hoe de sfeer in Brussel en Europese hoofdsteden is omgeslagen - de huidige houding is niet anders dan als cynisch te typeren.
Vluchtelingen niet meer redden op zee zal afschrikwekkend werken, maar pas nadat er mensen zijn gestorven die gered hadden kúnnen worden. Dat het Europese beleid nu is dat migranten terug moeten naar Libië (Proactiva weigerde dit), is evengoed treurig. Libië is voor Afrikaanse vluchtelingen een levensbedreigend land. Natuurlijk is de gevaarlijke oversteek van jaarlijks tienduizenden mensen onwenselijk, en is het logisch dat de EU er een einde aan wil zien.
Maar het antwoord is niet om mensen hulp te ontzeggen, of terug te laten brengen naar een onveilig Libië. In plaats daarvan zou Europa structureler moeten nadenken over een legaal migratiesysteem - zowel voor asielzoekers als voor mensen die hier willen werken. Intussen zouden ngo’s hun belangrijke werk moeten kunnen voortzetten; hen vervolgen is in ieder geval niet de oplossing.
De mening van de krant, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.
Lees ook:
- Slechts 8 procent van de Nederlanders zegt ‘nee’ tegen de opvang van oorlogsvluchtelingen, blijkt uit een CBS-enquête.
- Organisaties die migranten oppikken uit de Middellandse Zee worden in toenemende mate gecriminaliseerd. Het einde van de humanitaire reddingsoperaties zou weleens nabij kunnen zijn.
