Naleven van de voorschriften had veel verdriet in Turkije kunnen besparen

Een moeder bij het graf van haar dochter, schoonzoon en kleinzoon in het Turkse aardbevingsgebied, vermeldt het onderschrift van de foto in de maandagkrant en op de site. Wat we zien is de ramp in een notendop: een vrouw treurt op de graven van haar omgekomen familieleden. In Zuidoost-Turkije en Syrië zijn er velen zoals deze moeder.

Hele generaties van grootouders, ouders en kleinkinderen zijn door de zeer zware aardbeving verpletterd in huizen en flatgebouwen, vaak ook omdat ze met elkaar samenleven. Het dodental is inmiddels opgelopen tot ruim 35.000 in Turkije en rond de 6000 in Syrië.

Het verdriet is enorm, niet alleen vanwege het hoge aantal doden, maar ook doordat grote aantallen mensen geen dak meer boven hun hoofd hebben en er vele gewonden zijn gevallen. Daarnaast is de infrastructuur zwaar beschadigd geraakt.

Dat verdriet is in Nederland voelbaar vanwege de vele Nederlanders met Turkse wortels die daar vaak nog familie hebben en onder hen doden te betreuren hebben. Ook vluchtelingen uit Syrië hebben familie in de getroffen gebieden. Hopelijk wordt vanavond tijdens de landelijke inzamelingsactie op tv gul gegeven om de slachtoffers te helpen.

Volgens de eerste inschattingen beloopt de schade vele tientallen miljarden. Een bedrag van 78 miljard wordt al genoemd, vergelijkbaar met een eerdere grote aardbeving in het noordwesten van Turkije in 1999.

Als een kaartenhuis in elkaar

Dat roept automatisch de vraag op of de schade minder groot zou zijn geweest als de bouwvoorschriften waren nageleefd. Het antwoord is zeer waarschijnlijk ja, als het gaat om gebouwen die in de afgelopen decennia zijn neergezet. Daarover is de woede onder de nabestaanden zeer groot. Vele nieuwe gebouwen stortten als een kaartenhuis in elkaar tijdens en na de bevingen.

Turkije is zeer bekend met aardbevingen en de kennis daarover is groot bij overheden en wetenschappelijke instituten. Vandaar dat er op papier een groot aantal voorschriften is om aardbevingsbestendig te bouwen. Maar tegelijkertijd is er een cultuur ontstaan waarin deze voorschriften werden genegeerd of niet gecontroleerd, mogelijk ingegeven door corruptie.

Inmiddels jaagt de Turkse justitie op de verantwoordelijken voor deze ramp, maar nu is het onvoorstelbare leed al geschied. Terecht richten de pijlen zich op de politiek, onder anderen op president Erdogan, die de gebrekkige controle gedoogde door vele ontheffingen te verlenen.

Een minder opportunistische politiek had vele levens kunnen sparen en verdriet kunnen voorkomen. Om nog maar te zwijgen van de enorme kosten van de wederopbouw na de ramp.