Na een #MeToo-aanklacht verdient iemand een tweede kans

Na beschuldigingen van ongewenste intimiteiten gaat een dirigent weer aan het werk. Hoelang moet de krant zijn verleden blijven aanhalen?

De kwestie

‘Is het u ook opgevallen?’ Zo begint op 16 januari een geplaatste lezersbrief over de advertenties van het Bach Choir & Orchestra in de krant. ‘Nergens is te lezen onder wiens leiding al die concerten staan.’ De lezer noemt de naam van de dirigent en het feit dat deze musicus vorig jaar na ‘beschuldigingen van ernstig seksueel overschrijdend gedrag’ zijn werk neerlegde.

De brief verwijst naar een artikel in de krant van 7 december, waarin staat dat de dirigent weer aan de slag gaat. De voorzitter van Mores.online, meldpunt voor misstanden in de cultuursector, is daarover zeer kritisch in het artikel. Ze wijst erop dat twee oud-­musici vorig jaar gelijk kregen van het College voor de Rechten van de Mens: de dirigent koppelde seksuele diensten aan hun loopbaan. Ze stelt dat hij meerdere functies heeft bij koor en orkest, en dat het nog maar de vraag is of de sfeer er inmiddels veilig is. Haar kritiek bepaalt de aanhef van het artikel: ondanks de ‘veroordelingen van de dirigent’ gaat hij weer werken.

De concertorganisatie zegt in een reactie dat alle betrokkenen bij koor en orkest wilden dat de dirigent weer terugkwam. Er is nooit aangifte tegen hem gedaan, er is onderzoek gedaan door de arbeidsinspectie en een externe vertrouwenspersoon aangetrokken. In dit stuk staat dat de vrouwen in 2018 klaagden, maar niet dat dit zich zou hebben afgespeeld in 2013 en 2016. De dirigent zelf komt niet aan het woord. Hij heeft overigens bij het College voor de Rechten van de Mens niet zijn kant van de zaak toegelicht. Mede daarom beoordeelt dit college de lezing van de vrouwen als feit. Vijf jaar terug ontkende de dirigent.

De lezersbrief van afgelopen maandag besluit: ‘Dus u weet naar wie u al luisterend gaat zitten kijken’.

De standpunten

Andere lezers zijn kritisch op de inhoud van deze brief. De dirigent heeft veel betekend voor de muzieksector. Moet hij niet een tweede kans krijgen?

De chef van de opinieredactie vond dat de lezer een plausibele vraag stelde. “Bij ieder koor of orkest, tot aan de amateurs toe, wordt aangekondigd wie de dirigent is. Als er niets aan de hand is, dan noem je toch gewoon de naam? Ik ben er groot voorstander van om mensen een tweede kans te gunnen en we zullen zeker niet een brief als deze tot in jaren blijven plaatsen. Maar het is nu nog kort geleden.”

De redactie hoorde vorige maand dat de dirigent weer ging optreden en zijn organisatie gaf een persbericht uit, zegt de chef van de redactie cultuur & media. Dat was de aanleiding voor het nieuwsverhaal. Ze benaderde daarvoor Mores.online. Ze vond het mede nieuws, omdat de dirigent al vrij snel terugkeerde – een half jaar na de kritische uitspraken over zijn gedrag. De concertorganisatie gaf haar geen uit­gebreidere toelichting. De cultuurchef vindt het lastig in te schatten vanaf wanneer de dirigent een ‘tweede kans’ verdient. “Het lijkt mij een terechte vraag of de organisatie in zo korte tijd veilig is geworden. Maar we gaan er natuurlijk niet wekelijks over schrijven als er niets nieuws gebeurt.” Dat er geen aangifte en rechtszaak zijn geweest, maakt de zaak lastig te beoordelen, zegt deze chef. “Dat zie je ook rond televisieshow The Voice: er zijn beschuldigingen, maar nog nauwelijks aangiften. Dat zorgt voor een lastige tijd voor alle betrokkenen.”

Het oordeel

De uitkomst van deze zaak is onbevredigend, er liggen alleen uitspraken van een adviescollege dat niet de beschuldigde dirigent heeft kunnen horen. Dat hij weer gaat optreden en dat daarop kritiek is, zijn daarom nieuwsfeiten die terecht gemeld zijn.

In dat artikel is de lezing dat de docent is ‘veroordeeld’ overgenomen. Dat suggereert alsof een rechter zich erover uitsprak, maar dat is niet gebeurd. De verdediging van de concert­organisatie volgt verderop in het artikel. Journalistiek is dat een verdedigbare keuze, omdat er nog steeds oud-musici zijn voor wie dit moeilijk verteerbaar zal zijn. Voor de dirigent, vijf jaar terug beschuldigd van zaken die tot tien jaar terug gaan, werd het na dit artikel tijd om hem een tweede kans te gunnen, zolang geen nieuwe feiten aan het licht komen.

Nog steeds de suggestie wekken dat de dirigent niet deugt, daaraan kan de opinieredactie beter niet meewerken. Want het mag onbevredigend zijn, maar anders dan in de brief wordt gesteld, weten concertbezoekers nou juist níet precies voor wie ze naar het theater gaan.