De OmbudsmanEdwin Kreulen
Mogen de Russen van Trouw naar Parijs?
De huidige sportboycot van Rusland werkt niet, schrijft de chef van de sportredactie in zijn column. Een lezer vreest dat Trouw te toegeeflijk is voor Poetin.
De kwestie
‘Laat de Russen maar goud winnen in Parijs’, is op 17 februari de kop boven de wekelijkse column van de chef sport. Op internet spreekt de kop over ‘veel goud’. De sportchef vertelt in deze column hoe hij kort nadat de Russen Oekraïne in waren getrokken, overtuigd was van een internationale boycot voor alle topsportende landgenoten van Poetin. Maar nu de Olympische Spelen in Parijs van volgend jaar naderen en de organisatie heeft besloten dat de Russen onder neutrale vlag mogen meedoen, ‘worstelt’ hij hiermee.
Dat de Oekraïense president Zelensky fel tegen ‘neutrale’ Russische deelnemers protesteert, kan hij begrijpen. Maar de Russen mogen in flink wat sporten gewoon meedoen. Bovendien is er geen enkele discussie over sporters uit andere landen waar mensenrechten ook worden geschonden.
Hij stelt de vraag: toch maar gewoon laten meedoen volgend jaar in Parijs? En hij besluit de column met een vredesscenario. “Zal judoka Poetin zich terugtrekken in zijn datsja, en zijn troepen terughalen uit Oekraïne, als zijn eerzucht is gestild met een lading Russisch goud?” Hij voegt eraan toe: “Dat zal wel naïef van mij zijn.”
De standpunten
Een lezer mailt dat hij de indruk heeft dat de sportchef de belangen van de Russische sporters laat voorgaan boven het leed dat hun landgenoten in Oekraïne aanrichten. Het steekt de lezer dat deze sporters in de kop ook nog eens succes toegewenst krijgen. Begrijpt de sportchef dan niet dat Poetin de sport aangrijpt voor propaganda en dat het voor de Oekraïense deelnemers extra pijnlijk is?
In aanloop naar het WK voetbal dit jaar in Qatar discussieerde de redactie over het gevaar van sportpropaganda voor dit autocratische land. Dat leidde tot een serie over de uitgebuite stadionbouwers. De chef sport ging als verslaggever naar Qatar. “Daar merkte ik dat een groot deel van de wereld anders aankijkt tegen de ethische bezwaren uit ons deel van Europa. Mensen uit India of Afrika noemen die bezwaren, gericht op moslimlanden, zelfs racistisch. Natuurlijk moeten wij ons aan onze eigen waarden houden, maar ze blijken wel relatief.”
Dat betekent niet dat hij geen enkel probleem ziet met de Russische sporters. “Dit is een oorlog waarvan je wilt dat hij ophoudt. Misschien had ik dat er nog expliciet bij moeten zetten. Ik stel de vraag: helpt de huidige sportboycot wel? Ik denk dat je óf alle Russen moet weren óf niemand. De Russen zijn nu bij veel sporten wel welkom en aandacht voor andere landen is er niet.
“We hebben een verhaal gemaakt over Iran, waar topsporters door het regime zijn gedood. Maar echt aandacht is er niet voor in de wereld. Het gevaar is dat we met een boycot van alleen de Russen vooral de politici napraten die alleen deze boycot willen. Nota bene de koning zat zondag te klappen voor de Rus Medvedev bij het tennistoernooi in Rotterdam. Daar kraaide geen haan naar, terwijl ons kabinet alle Russen wil weren in Parijs. Dat is pure symboolpolitiek.
De chef sport bedacht zelf de kop, die de Russen medailles toewenst. “Dat was prikkelend bedoeld, een kop mag een beetje provoceren. En het scenario dat Poetin zich terugtrekt als de Russen medailles winnen, is natuurlijk wensdenken.” Hij voorziet het komend jaar verdere discussie over de Russen op de Spelen. “Daar gaan wij zeker aandacht aan besteden.”
Het oordeel
Deze kop dekt inderdaad niet de lading van de boodschap van de column. Daarin gaat het niet om een knieval voor de Russen, wel om bezorgdheid over een halfslachtige boycot. Voor een column is zo’n ietwat provocerende kop toegestaan. Een columnist heeft meer vrijheid dan de verslaggever. Maar is wel duidelijk dat het een column is? De klagende lezer zag de internetversie, waarin dat met kleine letters boven de tekst staat. Het verschil tussen mening en feiten is online wel vaker onduidelijk. Presenteer dat onderscheid scherper.
De uitleg van de sportchef op deze plek kregen lezers niet. Het is interessant dat hij in Qatar met iets andere bril is gaan kijken naar de ethische standvastigheid van Nederland en naburige landen. Het mooiste zou zijn wanneer lezers in toekomstige artikelen ook die bril wordt voorgehouden. Zeker nu de Olympische Spelen naderen. De speciale aandacht in de aanloop naar Qatar kan een voorbeeld zijn. Dit met open blik, want met oog voor voorstanders van een boycot.
Edwin Kreulen schrijft wekelijks een column als ombudsman van Trouw. Eerdere afleveringen vindt u hier. Wilt u hem een kwestie voorleggen? Mail dan naar ombudsman@trouw.nl.