Minister Adema heeft dure les geleerd: de tijd van geitenpaadjes is voorbij

Landbouwminister Piet Adema heeft vorige week een dure, maar belangrijke les geleerd: de tijd van geitenpaadjes vinden, waarmee de Nederlandse landbouwsector meer tijd krijgt om de stikstofuitstoot terug te dringen, is wat Brussel betreft echt voorbij.

De landbouwminister mocht de vervelende boodschap vrijdag zelf naar buiten brengen. Hij was die dag halsoverkop teruggekeerd van de Grüne Woche in Berlijn, om na afloop van de ministerraad te vertellen dat er helaas ‘een inschattingsfout’ is gemaakt. Begin december had hij de boeren nog de worst voorgehouden dat ze pas in 2024 hoefden te stoppen met mest uitrijden dicht langs sloten, omdat het nog maanden zou duren om de regeling in wetgeving om te zetten. En Adema wilde bovendien ‘rekening’ houden met de agrarische praktijk dat er in de zomer wordt geoogst.

Afgelopen vrijdag moest hij echter met schaamrood op de kaken melden dat Brussel hier absoluut niet mee akkoord ging, en dat ook al in december had laten weten. De EU is helemaal klaar met de geclaimde uitzonderingspositie voor Nederlandse boeren, en eist serieuze stappen.

Dat betekent dat boeren vanaf 1 maart geen mest meer mogen uitrijden op landbouwgrond op drie meter afstand van sloten. Dit is pas de eerste stap wat Brussel betreft, want in 2026 moet Nederland bijna de helft minder mest op het land uitrijden om de waterkwaliteit te verbeteren, en de stikstofuitstoot terug te dringen.

Vastgeklonken aan de strohalm van Adema

De boerenorganisaties zijn opnieuw boos. Ze stellen dat er met deze overheid gewoon geen zaken is te doen. Deze reactie is begrijpelijk, want op zo’n korte termijn is het voor boeren onmogelijk nog verantwoorde aanpassingen in de geplande teelt van gewassen te plegen. Dat betekent dit jaar ook minder opbrengst, erkende de minister. Maar zij krijgen hiervoor wel compensatie van het Rijk. En ook de boeren wisten wat de afspraak met Brussel inhield.

Maar ze hadden zich vastgeklonken aan de strohalm van Adema. Hij erkende dat hij ‘wellicht een juridisch geitenpaadje’ had gezocht om de pijn voor boeren te verzachten. Laat dat nu precies de methode zijn die het landbouwministerie, in samenspraak met de boerenlobby, al jarenlang hanteert om noodzakelijke en pijnlijke maatregelen te dwarsbomen.

Hierdoor is de ingrijpende hervorming van de landbouwsector decennialang uitgesteld, ten koste van de natuur en biodiversiteit. Nederland had zelfs helemaal niet op slot hoeven gaan vanwege een stikstofcrisis, als de voorgaande landbouwbewindslieden eerder hadden ingegrepen.

Minister Van der Wal (natuur en stikstof) zei vorig jaar al dat de tijd van geitenpaadjes voor Nederland definitief voorbij is. Adema heeft deze les nu door schade en schande ook geleerd.