Mij schoot de struisvogel te binnen, die soort floreert pas echt bij de BBB

Rijdend door een landschap van omgekeerde vlaggen en BBB-spandoeken (Full colour, gezoomd, v.z.v. oogringen rondom, € 43,95) hoorde ik onlangs een radiouitzending van WNL, waarin ook Caroline van der Plas te gast was. Het was een gezellige boel, niet in de laatste plaats vanwege Van der Plas zelf, qua taalgebruik en gesprekshouding een verademing in de Haagse wolk.

Toch was het ook een door en door politiek gesprek, in die zin dat haar inhoudelijke standpunten buiten beschouwing bleven. Wat ter sprake kwam waren de peilingen, haar eigen verwachtingen qua zetelwinst, de screening van kandidaten, of ze daarbij haar gevoel ook liet meespreken (antwoord: ja) en waar ze BBB zou positioneren op de lijn van links naar rechts. Soms wat naar links, zei ze, soms wat meer naar rechts.

Maar als het bijvoorbeeld om asiel ging, dan was JA21 weer rechtser en harder. Weliswaar vond ook Van der Plas dat er een asielstop moest komen, maar ze was tegen pushbacks, je duwt vluchtelingenboten niet terug de zee op. Wat dit betekent voor een Afghaanse gezin dat zich in Ter Apel meldt, ik noem slechts een voorbeeld, werd niet besproken, maar erg gunstig kan het niet zijn.

Intussen is dit issue niet het speerpunt van haar programma, dat ligt natuurlijk bij de spanning tussen de intensieve landbouw en de natuur. Daar is zij, in haar eigen woorden, ‘een trots lid van de twijfelbrigade’ en inderdaad bestaat haar tactiek voornamelijk uit het plaatsen van vraagtekens.

Het drijfzand is nooit ver weg

Dat klinkt goed, vragen stellen is altijd verstandig. Maar de twijfel van Van der Plas is nogal eenkennig. We hebben hier niet te maken met een onderzoekende geest die alles, inclusief zichzelf, durft te bevragen, maar met een belangenbehartiger die de scepsis aanwendt om onaangename waarheden te omzeilen. Zodra ze kritischer wordt benaderd of wanneer haar claims aan deskundigen worden voorgelegd, blijkt het drijfzand nooit ver weg.

Holt de natuur achteruit als gevolg van de stikstofuitstoot, en is de veeteelt daarbij de grootste factor? “Ik heb goed nieuws,” zei Van der Plas in de Kamer, “we horen elke dag dat de natuur op instorten staat, maar in Nationaal Park Weerribben is op meerdere plekken het zeldzame kraggestaartjesmos gevonden. Die staat in Europa onder druk, maar wij hebben hem gewoon in Nederland.” En in een interview met de Volkskrant voerde ze aan dat je ‘ook op landbouwgrond natuur aantreft’. “Ik was gisteren in een boerenstal die tjokvol met vogels zat. Tjokvol.”

Ze weet natuurlijk dat deze voorbeelden niets zeggen over de algehele stand van zaken, maar blijkbaar loont het toch de moeite verwarring te zaaien. Op alles wat haar in dat interview wordt voorgelegd, antwoordt Van der Plas ontwijkend; de natuur kan tegen een stootje, we kunnen mensen niet duizend jaar lang aan de Vogel- en Habitatrichtlijn houden, Nederland heeft nu eenmaal heel vruchtbare landbouwgrond, misschien moeten we het hebben over het bevolkingsaantal als een dichtbevolkt land niet samengaat met intensieve veeteelt – allemaal manoeuvres om noodzakelijke keuzes rond de boerenstal uit de weg te gaan.

Mij schoot opeens het bestaan van de struisvogel te binnen. Die soort floreert pas echt bij de BBB.