Maak studenten bewuster van de risico's van schulden

Er komt steeds meer politieke druk te staan op het leenstelsel. Of de klok weer wordt teruggedraaid, is nog maar de vraag. Tot die tijd kan de overheid al veel doen aan een meer verantwoord leenstelsel.

“Let op! Geld lenen kost geld”, moeten financiële ondernemingen verplicht melden bij reclame voor kredieten. De grootste geldschieter van Nederland heeft zichzelf echter vrijgesteld van de plicht om te waarschuwen voor de risico’s van een lening, die wel kan oplopen tot een halve ton. Een studielening is meer dan een luchtige ‘investering in je toekomst’. Maak studenten daarom meer schuldenbewust.

Met de invoering van het leenstelsel beschikt iedere student over een ‘gratis’ pinautomaat, waarmee maandelijks duizend euro kan worden opgenomen. Gemiddeld eindigen studenten met een schuld van zo’n 25.000 euro, maar er is geen enkele drempel om in vier jaar tijd het dubbele rood te komen staan.

Op de website van DUO, de gulle geldgever namens de overheid, ontbreekt iedere waarschuwing voor de risico’s bij het aangaan van deze forse financiële verplichting. “U hoeft niet maximaal te lenen, minder mag ook”, meldt DUO geruststellend. Ook over het aflossen wordt niet al te moeilijk gedaan, belooft de kredietverstrekker. Het past precies bij de boodschap die de overheid voortdurend uitdraagt: een studielening stelt niets voor, later krijg je een goede baan en als dat tegenzit wachten we even met incasseren.

De praktijk is anders. Veel studenten worstelen met financiële problemen. Wanneer je het maximale van je lening al nodig hebt om rond te komen en geen ouders hebt die bijspringen, kunnen onverwachte tegenvallers als een gestolen laptop of een medische behandeling al het begin zijn van grote problemen. Het wegschuiven van openstaande rekeningen kan ertoe leiden dat schulden worden verhoogd met incassokosten of een hogere boete. Niet voor niets zien we steeds meer studenten aankloppen bij schuldhulpverleners. Een veel grotere groep ondervindt financiële stress, wat ook negatief uit kan werken op de studieresultaten.

Wie daardoor moet stoppen met een opleiding heeft pas echt een probleem, want dan komen de kosten voor de ov-studentenkaart ook nog bij de openstaande vordering van DUO.

Deurwaarder

De laconieke wijze waarop de overheid nu iedere maand een zak geld naar voren schuift, is problematisch. Zij zou meer werk moeten maken van financiële educatie, zodat studenten leren om verantwoord te lenen. Dat begint al op de site van DUO, met eerlijke informatie en dezelfde banner als andere kredietverschaffers verplicht zijn te voeren. Ook moeten studenten terecht kunnen bij een financieel adviseur of budgetcoach, net zoals er mentoren, studieadviseurs en psychologen klaar staan. Ook zouden docenten alerter kunnen reageren bij langdurige afwezigheid van studenten.

Na het voltooien van een opleiding, telt een studieschuld langdurig mee in het huishoudboekje. Volgens DUO zit al vijf jaar zo’n 20 procent van de oud-studenten met een betalingsachterstand en komt bij acht procent een deurwaarder langs. Het is daarom onbegrijpelijk dat de overheid blijft bij haar standpunt dat registratie van een studieschuld bij BKR niet nodig is. Kredietverschaffers moeten bij de aanvraag van een hypotheek of andere lening inzicht hebben of dat past bij de reële bestedingsruimte van de aanvrager. Wanneer consumenten daar zelf niet eerlijk over zijn en een studieschuld verzwijgen, kan dat later tot grote problemen leiden. Door haar verzet tegen registratie van een studieschuld bij de BKR te staken, kan de overheid zich een meer verantwoorde kredietverschaffer tonen dan ze nu is. Geld lenen is een serieuze zaak, ook als het gaat om een investering in je eigen toekomst.

Lees ook:

De nieuwe wet voor mensen met schulden is uitgesteld - en dat baart schuldenexperts zorgen

De nieuwe wet die ervoor moet zorgen dat mensen met schulden niet onder het bestaansminimum duiken, is uitgesteld. Dat baart schuldenexperts zorgen.

Noodgedwongen schuift de generatie dertigers belangrijke keuzes voor zich uit

Huisje-boompje-beestje is niet de standaard voor wie de dertig voorbij is. Een groeiend aantal dertigers is single, kinder- en hypotheekloos. Definitieve beslissingen, die zijn –vaak noodgedwongen – voor later.

De wereld van de student is ingrijpend veranderd, het is er niet leuker op geworden

Overvolle collegezalen, schulden en stress. In minder dan twintig jaar veranderde het leven voor de Nederlandse student totaal. De huidige en een oud-studentenvertegenwoordiger leggen het studentenleven langs de meetlat.