Lekker hè, senioren framen als verhuisweigeraars en potverteerders

Ouderen zijn geen verhuisweigeraars en potverteerders. Betrek hen juist bij het oplossen van de wooncrisis en andere problemen, bepleit John Kerstens.

Teletekst pakte uit met de kop ‘Wooncrisis door honkvaste ouderen’ na NOS-onderzoek onder gemeenten. Daaruit bleek de geringe doorstroming van ouderen naar andere woningen de meest genoemde oorzaak van de problemen op de woningmarkt. Zo wordt senioren ‘woonschaamte’ aangepraat: doordat zij massaal in hun veel te grote woningen (mét tuin) zouden blijven wonen, is er voor jongere generaties geen plek. Dat aan de wooncrisis een aantal juist niet aan ouderen toe te rekenen oorzaken ten grondslag ligt, werd in veel media niet of nauwelijks vermeld.

En waarom zouden ze ook? Het frame ‘oud tegen jong’, waarbij de eerstgenoemde generatie het hartstikke goed heeft en de tweede het nakijken geeft, doet het immers altijd lekker. Denk maar aan de pen­sioendiscussie. Terwijl de meeste ­senioren hun pensioen al meer dan tien jaar niet verhoogd hebben zien worden, wordt het beeld gecreëerd dat de indexatie waar ouderen nu om vragen ‘potverteren’ is waardoor jongeren ‘de hond in de pot’ zullen vinden – om staatssecretaris Wiersma (nog even verantwoordelijk voor het pensioendossier) te ­citeren. Daarbij noemde hij het aanpassen van pensioenen aan inflatie ook nog ‘uitdelen van geld, waar geen rendement op is gehaald’.

Framing

Die framing, in zowel de pensioendiscussie als de wooncrisis, is onterecht. Nu senioren al jarenlang onderaan alle koopkrachtlijstjes bungelen, de vermogens van pensioenfondsen tot recordhoogte zijn gestegen en bovendien van jaar tot jaar fors groeien (en er dus wel degelijk rendement wordt behaald), is indexatie op zijn plaats. Daar zullen jongeren echt niet de dupe van worden. Sterker: ook zij plukken in hun pensioenopbouw de vruchten ervan.

En wat de wooncrisis betreft: senioren zijn niet de oorzaak (dat is het forse tekort aan passende en betaalbare woningen), maar kunnen wel bijdragen aan de oplossing. Als meer senioren verhuizen, dan komt de doorstroming op de woningmarkt immers pas echt op gang. Daarvoor is wel nodig dat de vrijblijvendheid in het woonbeleid verdwijnt en se­nioren worden betrokken bij de vraag aan wat voor woningen ze behoefte hebben.

Waarom dan toch die hardnekkige neiging om oud tegen jong af te zetten (en zo groepen tegen elkaar op te zetten)? In de politiek lijken partijen met veel senioren onder hun stemmers, te denken: als die oudjes ondanks al die keren dat we ze hebben teleurgesteld nog steeds op ons stemmen, zullen ze dat wel blijven doen. Wellicht vanwege het misverstand dat alle senioren hun zaakjes prima op orde hebben, dat al standaard rekening wordt gehouden met hun belangen, of dat ze nog steeds aan de touwtjes trekken.

Ouderen ontbreken aan de adviestafel

Niets is minder waar. De koopkracht van senioren loopt inmiddels fors achter en een aanzienlijk deel heeft steeds meer moeite de eindjes aan elkaar te knopen. Daarnaast: zij hebben steeds minder vaak een plek in beleids- en besluitvorming. Dat is niet per se onlogisch waar het gaat om ambtenaren of beleidsadviseurs, de meeste senioren hebben immers geen betaalde baan meer. Maar ook onder bestuurders en volksvertegenwoordigers zie je weinig senioren. Hetzelfde geldt voor adviesorganen: hebben jongeren in de Sociaal Economische Raad een aparte plek, dat geldt niet voor senioren. Ook in de taskforce Wonen en Zorg (bij uitstek een onderwerp dat senioren aangaat) ontbreken ouderen aan tafel.

Dat is onterecht en jammer. Se­nioren spelen een niet weg te denken rol in onze samenleving. In maatschappelijk en economisch opzicht. Denk aan mantelzorg en vrijwilligerswerk. Besluiten worden beter als de mensen die het aangaat erbij betrokken zijn, in een team van divers pluimage. Daar hóren senioren bij. Niet omdat ze de wijsheid in pacht hebben, maar omdat ze van toegevoegde waarde zijn. Wat is er nou mooier dan de combinatie van jong elan, hemelbestormende ideeën én levenservaring? De senioren van Nederland zijn er klaar voor!

Lees ook:

Ouderenorganisaties: ‘Kabinet heeft blinde vlek voor koopkracht ouderen’

Het kabinet heeft geen oog voor de inkomenspositie van ouderen, zeggen de vier ouderenbonden. De nieuwe plannen om het minimumloon en de AOW te ontkoppelen baart ze grote zorgen en nu krijgen ouderen ook nog de schuld van de wooncrisis.

Bouwen, bouwen bouwen, maar wat? De toekomstige woonvraag meten is lastig

De wooncrisis vraagt om nieuwbouw, maar waar is het meest behoefte aan? Aan huizen met een tuintje voor en achter, zeggen makelaars.