Scholen voor kinderen uit het buitenland raken vol. Sanne van der Veen schrijft over de leerlingenstop, die ze op de internationale schakelklas Quadraam in Arnhem hebben ingesteld.
Op onze internationale schakelklas (isk) met leerlingen uit 45 verschillende landen lopen we tegen onze grenzen aan. Een school is geen fabriek, als je maatwerk wilt leveren. We kiezen daarom voor de leerlingen die al op school zitten. Voor kwaliteit. En dus hebben we een tijdelijke leerlingenstop moeten instellen.
Door stakingen in het ov konden veel leerlingen de afgelopen tijd niet naar school komen. Pijnlijk, omdat juist nu de school zo nodig is. De gevolgen van de aardbeving raken onze leerlingen uit Syrië en Turkije, maar roepen ook herinneringen op bij klasgenoten uit andere landen.
Vier meiden staan voor de school te wachten om opgehaald te worden. Wat ze later willen worden? Advocaat, iets in de zorg, iemand zijn die anderen inspireert. Ze vertellen enthousiast, vastberaden.
Achteloos vertellen ze me dat dit hun vijfde school is. Binnenkort zullen ze weer verhuizen. Een van de leerlingen ziet mijn gezicht betrekken. “Mevrouw, geen probleem. Ik weet wat ik wil en wat ik daarvoor moet doen.”
Alles wat we niet willen
Ze heeft geen weet van het moeilijke besluit van de leerlingenstop dat we hebben moeten nemen. Voor het eerst werken we met een wachtlijst. Het betekent dat nieuwe leerlingen niet naar school kunnen, geen netwerk opbouwen en nauwelijks in beeld zijn. Het is alles wat we niet willen.
Een tegenstrijdige en kwalijke beslissing en we zijn helaas niet de enige. In het hele land hanteren isk’s wachtlijsten, wordt het onderwijs uitgekleed. We zien de effecten daarvan op onze eigen school: steeds vaker ontvangen we leerlingen die langer dan een jaar in Nederland zijn, in zes azc’s hebben gewoond, maar nog geen school van binnen hebben gezien.
Laten we de problemen op de isk’s niet marginaliseren tot het lerarentekort. Onze ervaring is dat er nog steeds nieuwe collega’s staan te springen om te komen werken. Collega’s die goud waard zijn, voor wie maatwerk de norm is, collega’s die straks van grote meerwaarde zijn in het regulier onderwijs als de instroom op de isk’s weer opdroogt.
Het is het gebrek aan een langetermijnperspectief op de opvang van nieuwkomers. Het ‘rondpompen’ van mensen langs verschillende (nood)locaties, het eindeloze wachten op een procedure, het niet mogen werken, de afhankelijkheid van instanties, de stigmatisering. Het is een inspiratieloze mix van onwil en onvermogen. Een gebrek aan lef om iets van onze ‘rijkdom’ op te geven ten behoeve van een ander.
Niet door hun reis naar Nederland, maar door hun reis in Nederland raken leerlingen ontworteld. De maatschappelijke gevolgen daarvan laten zich raden. De oplossing ligt gelukkig binnen handbereik. Wat als we niet langer spreken van aantallen en opvanglocaties? Wat als we deze jongeren gaan zien als deel van de oplossing voor de toekomst?
Een groep met ‘life skills’
Deze jongeren zijn niet hun tragische verhaal. Hun ontwortelde start in Nederland zou niet hun perspectief moeten bepalen. Integendeel, deze jongeren hebben ‘life skills’, veerkracht, internationale competenties en een intrinsieke motivatie om iets van hun leven te maken.
Ze denken vanuit een wij-gevoel, iets wat we in Nederland soms vergeten zijn. Ze zien om naar een ander, kiezen een beroep waarmee ze hun bijdrage leveren aan de Nederlandse samenleving en weten als geen ander hoe je kunt omgaan met moeilijke situaties. Kortom, talenten voor de toekomst die je alleen nog maar vleugels hoeft te geven.
Geen enkel mens kan groeien op een onvruchtbare bodem van tijdelijke oplossingen en kortetermijndenken. Als we besluiten om mensen hier in Nederland op te vangen, laten we dat dan doen vanuit de gedachte dat zij waardevol zijn in alles wat zij meebrengen.
Geef deze jongeren wortels, zodat het onderwijs hun weer vleugels kan geven om een succesvolle toekomst tegemoet te gaan.
Lees ook:
Schakelklassen voor gevluchte jongeren vrijwel allemaal vol
Een jonge vluchteling moet in bijna het hele land wachten op een plekje op de middelbare school, meldt adviesorganisatie LOWAN. Zeker acht scholen nemen voorlopig zelfs helemaal geen vluchtelingen meer op.
Honderden kinderen doden de tijd terwijl ze wachten op een plek in de klas
Veel kinderen van asielzoekers, vluchtelingen en arbeidsmigranten die in Nederland opvang krijgen, gaan niet naar school. Vanwege het lerarentekort en de hoge instroom van asielzoekers is er geen plek. Minister Wiersma werkt aan een noodplan.
