Column
Laten we niet te snel het woord depressie gebruiken
Jongeren horen tot de eenzaamste bevolkingsgroep. Onder jongeren neemt depressiviteit toe. Toen ik dit laatst ergens las, dacht ik, depressiviteit? Gevoelen van melancholie, ok. Gevoelens van onzekerheid en twijfel, zeker. Maar depressiviteit?
Wie wel eens in zijn omgeving iemand heeft meegemaakt die echt depressief is, weet dat we het woord depressie veel te snel in de mond nemen. Het is verbale inflatie. En die is niet onschuldig. Je maakt namelijk iets veel groter dan het is. Je creëert een probleem. Melancholie, onzekerheid en twijfel horen bij het leven, ook bij adolescentie. En binnen zekere grenzen zijn ze niet negatief, maar juist positief te waarderen. Wie dergelijke gevoelens nooit heeft of heeft gehad is nauwelijks mens te noemen en zeker geen wijs en rijp mens. Door die gevoelens te benoemen als depressiviteit, bestempelen we ze tot een medische conditie, waaraan de arts te pas moet komen, vaak met de nodige pillen.
Rouwen
Van de jongeren naar de ouderen. Een tijd geleden overleed in mijn omgeving een oudere dame. Haar man, die dol op haar was, ging het slecht. Hij was, zoals dat vroeger heette, in diepe rouw. Hoe kan het ook anders, na een goed huwelijk van vele decennia. Heel normaal, zou je zeggen. Rouwen om de gestorvenen is integraal deel van het leven. Het is goed, het hoort erbij. Ook dat maakt je wijzer en rijper. Maar wat gebeurde er? De weduwnaar ging naar de dokter. En die schreef hem antidepressiva voor. Want ja, gevoelens van depressiviteit, die zijn niet nodig en niet normaal, nietwaar?
Zijn we hierin niet ergens de weg kwijtgeraakt?
Terug naar de jongeren. Eenzamer dan ooit, ondanks hun grote activiteit op social media. Ze denken dat ze falen en niet succesvol zijn als ze niet veel 'vrienden' hebben, niet genoeg vakantiekiekjes en ander gelukkig vertier kunnen tonen aan die vrienden.
Succesvol zijn, niet falen. Ook weer van die woorden die niet onschuldig zijn. Naast veel digitaal succes, gaat het met name om succes in je werk. Je moet er de top bereiken, anders ben je een loser.
Berenvellen
Nou is druk voelen om succesvol te zijn op zich helemaal niet slecht. Zonder die druk zou er waarschijnlijk niet zo veel uit onze handen komen en liepen we na enige tijd weer in berenvellen rond.
Maar al dat gepraat over de top bereiken is natuurlijk wel kwalijk. Mag ik vragen hoe iedereen geacht wordt de top te bereiken? Slechts een kleine minderheid bereikt de top. Er zijn daar maar weinig plekken. Verreweg de meeste mensen blijven in de middenmoot of onderin hangen. Dat is de aard van de samenleving. Waar het om gaat is dat iedereen op zijn plek zijn steentje bijdraagt. En dat we dat niet zien als falen.
En de fixatie op de arbeidsmarkt, alsof werken voor geld het enige doel is in het leven, is zo mogelijk nog kwalijker. Een succesvol leven heeft ook te maken met hoe je het ervan afbrengt in je gezin en daarbuiten, bijvoorbeeld als zoon of dochter, broer of zus, of welk ander familie- of gemeenschapslid. We hebben het hier nooit over als we over succes spreken. Een verbale verarming waarmee onze jongeren opgroeien.