Klimaatverandering bedreigt ons cultureel erfgoed. Daar zou Dilan Yesilgöz zich heel druk om moeten maken

Zelden las ik een interview met een politicus waarin de ondervraagde zo schaamteloos met tegenstrijdigheden­­ strooit als demissionair staatssecretaris Dilan Yesilgöz (klimaat, VVD), onlangs in een vraaggesprek met NRC, voorafgaand aan de klimaattop in Glasgow.

Yesilgöz bruist van ambitie (‘we kunnen niet gaan chillen’) en schampert over een Europese collega die het allemaal maar een beetje liet waaien: ‘Jullie hebben een fors hoger doel dan Nederland’, had zij hem toegevoegd, ‘hoe gaan jullie dat dan doen?’

O, had die collega gezegd, ‘dat is voor de volgende minister, dat weet ik niet’.

Nog geen twee zinnen later zegt Yesilgöz: ‘Het Europese doel van 55 procent betekent per definitie dat Nederland meer moet doen. Of dat op bijvoorbeeld 52 of 55 procent uitkomt, weet ik niet. Dat is aan een nieuw kabinet.’ Yesilgöz zelf mag doorschuiven, haar collega niet. Zo schiet het lekker op.

Zorg dan dat je het wél weet

‘Ik ben niet zo van steeds hogere doelen stellen zonder te weten hoe ik ze ga halen’, zei de staatssecretaris ook (zorg dan dat je het wél weet!), en verder domineerden frasen als: ‘Haalbaar is niet vanzelfsprekend’, ‘We gaan kijken’, ‘weet ik niet’ en ‘We zijn er onderling nog niet uit’.

De urgentie is verpletterend.

Voorspelbaar voor een VVD’er, maar in wezen ook vreemd. In een essay voor online wetenschapsmagazine Aeon schrijft kunsthistoricus Thijs Weststeijn over de ingrijpende gevolgen van klimaatverandering voor historisch erfgoed. Overal ter wereld bedreigen zeespiegelstijging, droogte en vernietigende bosbranden culturele uitingen uit het verleden.

Is dat nu werkelijk het belangrijkste om ons in dit verband zorgen over te maken? Misschien toch wel. Weststeijn wijst er fijntjes op hoe geschokt de wereld was toen de Taliban de vermaarde Boeddha’s van Bamyan opbliezen, geschokter wellicht dan door het menselijk leed dat de Taliban veroorzaakten. Hetzelfde gold toen IS grote delen van de ruïnes in Palmyra vernietigde.

Misschien verliezen we onszelf

Die terroristen begrepen de symbolische kracht van hun gedrag: wij slopen jullie cultuur en daarmee jullie manier van leven. De aanslagen van 9/11 waren afschuwelijk vanwege de duizenden dodelijke slachtoffers, maar wat ons werkelijk naar adem deed happen was de vernietiging van die reusachtige WTC-torens: symbool van westerse almacht in één ochtend weggevaagd.

Juist politieke partijen die de mond vol hebben over de joods-christelijke wortels van onze cultuur en die benadrukken hoezeer wij die moeten verdedigen en beschermen, zouden gevoelig moeten zijn voor zulke symbolische dreiging, of die nu van terroristen komt of van aanstaande klimaatrampen.

Als we natte voeten krijgen, is vluchten nog altijd een optie. Maar wat ons tot volk maakt, wordt bepaald door onze cultuur. Verliezen we de tastbare uitingen daarvan, dan verliezen we misschien wel onszelf.

Dilan Yesilgöz zou zeggen: ‘Dat is aan een nieuw kabinet’.