Kabinet moet hoofd koel houden na monsterzege BBB

Met een monsterzege heeft de nieuwe BoerBurgerBeweging (BBB) van Caroline van der Plas woensdag bij de Provinciale Statenverkiezing een harde klap uitgedeeld aan de coalitie van VVD, D66, CDA en ChristenUnie.

Het is historisch dat een nieuwe partij meteen de grootste wordt in vrijwel alle provincies. Geen enkele protestpartij lukte dat eerder. BBB gaat samen met PVV, FvD en JA21 straks een derde van de Eerste Kamerzetels bezetten. Deze verkiezingsuitslag zal nog lang nadreunen in de provincies en politiek Den Haag.

De boodschap werd ook niet , zoals verwacht, alleen vanuit het platteland afgegeven. Ook in de steden scoorde BBB opvallend goed. Het zijn de stemmers met nog weinig vertrouwen in dit kabinet. Omdat het kabinet de problemen van de Groningers, toeslagenouders, stikstof en woningbouw maar niet oplost, en steeds meer mensen in bestaansonzekerheid terechtkomen. Dat de proteststem dit jaar zo groot is geworden, is treurig en een opdracht voor de coalitie.

Kan BBB de belofte wel waarmaken? De partij heeft zich faliekant afgezet tegen het huidige stikstofbeleid en een drastisch ander beleid beloofd. Maar gaat ze rechterlijke uitspraken negeren en daarmee de boeren van de wal in de sloot laten belanden? Te hopen valt van niet.

Luisteren naar protesten en adviezen

Van der Plas meent dat het kabinet nu gedwongen is echt naar de BBB-wensen te gaan luisteren. Maar het kabinet heeft afgelopen jaar niet veel anders gedaan dan naar alle protesten te luisteren en adviezen in te winnen, terwijl van het ingezette beleid door Rutte IV nog weinig daadwerkelijk is uitgevoerd.

BBB krijgt in de nieuwe Eerste Kamer bovendien te maken met een ander stevig blok: de linkse oppositie. De samenwerkende fracties van PvdA en GroenLinks zijn met een zetel winst straks maar ietsje kleiner dan BBB. En met dit blok weet het kabinet al jaren succesvol zaken te doen.

Rutte kan zowel over links als over rechts gaan om een meerderheid in de Senaat te halen. Dat doet Rutte in de praktijk in feite al 12 jaar. Toch gaat deze coalitie een moeilijke tijd tegemoet. Want de regerende partijen VVD, D66 en CU hebben verloren, maar het CDA is bijna gehalveerd. De christen-democratische partij is nog maar een schim van zichzelf. Binnen het CDA is grote druk om de scherpe kanten van het stikstofbeleid eraf te halen, of zelfs uit het kabinet te stappen. Terwijl D66 vooral eist dat het kabinet nu doorpakt.

Allebei de kampen moeten het hoofd koel houden, en er proberen samen uit te komen. Dit land zit immers al veel te lang op slot, en de problemen met de bestaanszekerheid van mensen, het klimaat, de natuur en de woningbouw zijn daarvoor te urgent. Wat nodig is, is een stabiel en daadkrachtig bestuur, geen nieuwe verkiezingen.