Jelle Brandt Corstius kan na vijf lange jaren eindelijk verder

Vijf lange jaren ging journalist en programmamaker Jelle Brandt Corstius gebukt onder gerechtelijke aanklachten wegens smaad, maar deze week werd hij door de Amsterdamse rechtbank vrijgesproken. Het begon zoals u wellicht weet op 24 oktober 2017 in een open brief op de voorpagina van deze krant. Brandt Corstius was, zo schreef hij, in ‘het prille begin’ van zijn televisiecarrière ‘gedrogeerd, en gedwongen tot orale seks, wat verkrachting is’.

De persoon om wie het ging noemde hij niet, het ging Brandt Corstius om iets anders. ‘Ik wilde seksueel misbruik van mannen uit de taboesfeer halen. Ik wilde dat ook die slachtoffers de schaamte overwinnen en eindelijk hun verhaal doen’, schreef hij in de open brief. Hoewel hij het niet had verwacht, werd hij toch vervolgd wegens smaad. Na al die jaren dus deze week de uitspraak over de diverse aangiftes. NRC kopte: ‘Vrijspraak van smaadklacht komt neer op vol­ledige rehabilitatie van Jelle Brandt Corstius’.

Heftige discussies op de redactie en elders

Op de redactie werd de open brief net zo heftig bediscussieerd als in andere media en ook in de samenleving. Onze onafhankelijke ombudsman liet zich er diverse malen kritisch over uit, er ­waren debatten op de redactie. Punten van kritiek waren onder andere de beschuldiging van seksueel misbruik die niet te bewijzen viel, de prominente plek op de voorpagina en de herleidbaarheid naar de beschuldigde.

Inderdaad was het een prominente plek. Jelle Brandt Corstius is een bekende journalist en tv-maker, waardoor zijn open brief groot nieuws werd ten tijde van wat toen al een groot maatschappelijke debat was over seksueel misbruik en grens­overschrijdend gedrag. Je kon ­verwachten dat er gespeculeerd zou worden wie de mogelijke dader zou zijn en dat gebeurde ook.

Voor de vorm van open brief was gekozen, omdat het hem ging om een oproep het taboe te doorbreken, niet om een journalistiek onderzoek naar de mogelijke dader. Als hoofdredactie zagen wij het maatschappelijke belang van deze oproep in. Een vorm die vaker toegepast wordt in de krant, ook op de voorpagina.

De beschuldigde van wie de naam niet werd genoemd in de open brief en wiens identiteit volgens ons ook niet te herleiden was, trad enkele dagen na plaatsing van de oproep zelf in de publiciteit. Hij maakte zichzelf bekend in het tv-programma Pauw en verklaarde dat er inderdaad seks had plaatsgevonden, maar dat het geen misbruik was.

Zorgvuldig gehandeld, wel een tik op de vingers

De Raad voor de Journalistiek oordeelde eind april 2018 dat Trouw zorgvuldig had gehandeld bij de publicatie van de open brief. De inhoud was niet herleidbaar naar de beschuldigde. Wel kregen we een tik op de vingers: in het intro boven de brief stond dat Jelle Brandt Corstius was misbruikt. Dat was volgens de raad onzorgvuldig, daarmee maakte de redactie zich de claim te veel eigen.

In de deze week gepubliceerde uitspraak haalt de rechtbank hard uit naar de beschuldigde en zijn advocaat. Dat de naam van de beschuldigde publiekelijk zo bekend werd, is zijn eigen schuld, door zijn ‘herhaalde mediaoptredens’, meent de rechtbank.

Jarenlang werd Jelle Brandt Corstius achtervolgd met aanklachten wegens smaad en in de media uitgemaakt voor leugenaar en fantast. Hij heeft er veel last van gehad. Laten we hopen dat het hierbij blijft. Ik vrees wel dat op grond van deze zaak mensen die menen misbruikt te zijn, zich wel twee keer zullen bedenken om daarover te vertellen.