Israël heeft de Palestijnse gebieden politiek, economisch en militair in een wurggreep

Met de aankondiging dat Israël en oude vijand Soedan hun diplomatieke betrekkingen gaan normaliseren, lijken de geopolitieke verhoudingen in het Midden-Oosten in een nieuwe fase te zijn beland. Half september kondigden de golfstaten Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein al aan de banden met ­Israël te gaan aanhalen en het is zeker niet uitgesloten dat Oman en Saudi-Arabië zullen volgen. Voor Israël zou het openen van diplomatieke betrekkingen met het olierijke Saudi-Arabië de hoofdprijs zijn. Tot nu toe durft de kroonprins Mohammad bin Salman dit niet aan, uit vrees facties binnen zijn koninkrijk en andere islamitische landen van zich te vervreemden, maar op termijn is dit zeker niet uitgesloten.

Voor het Israël van de in eigen land zwaar onder vuur liggende premier Benjamin Netanyahu is het aangaan van diplomatieke banden met Arabische landen, die ooit gezworen hadden de Joden de zee in te drijven, een eclatant succes. Dit zorgt enerzijds vanuit het oogpunt van Israël voor meer politiek-militaire stabiliteit in de regio, anderzijds opent het grote economische mogelijkheden. Dit succes is mede het gevolg van – dat moet worden gezegd – ­Donald Trump, die met geld en politieke druk bressen heeft weten te schieten in de Arabische oppositie tegen Israël.

Wurggreep

Maar dat is niet het hele verhaal. In het Midden-Oosten is een nieuwe werkelijkheid ontstaan die loopt langs de lijn van soennitische landen onder aanvoering van Saudi-Arabië en ­sjiitische landen die Iran volgen. Saudi-Arabië en Iran zijn gedoodverfde tegenstanders die overal allianties sluiten om de ander te slim af te zijn. Deze scheidslijn laat zich onder meer zien in de burgeroorlogen in Jemen en ­Syrië, waar de diverse partijen langs de religieuze lijn met elkaar in gevecht zijn geraakt. In dit perspectief ­keren diverse soennitische landen het steven richting het militair machtige Israël.

Het gevolg is wel dat de Palestijnen nog meer geïsoleerd raken dan ze nu al zijn. Israël heeft de Palestijnse gebieden politiek, economisch en militair in een wurggreep. Een tweestatenoplossing, waarvoor door de EU en de VN al lang wordt gepleit en die Israël formeel ook niet uitsluit, raakt steeds verder uit zicht. Premier ­Netanyahu beloofde Soedan dat het geen bezette Palestijnse gebieden meer zal annexeren, maar tegelijkertijd volgde even later de aankondiging dat er wel meer ­huizen in de bezette gebieden gebouwd gaan worden.

Dat steeds meer landen in het Midden-Oosten, maar ook in Afrika, Azië en Latijns-Amerika de banden met Israël aanhalen is goed nieuws voor dat land, maar een bittere pil voor de Palestijnen.

Het commentaar is de mening van Trouw, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.