Column
In het paradijs van Baudet is de slang nooit ver weg
Je hoort weleens dat we een ongelovig land zijn geworden, maar na woensdagavond geloof ik daar niets meer van. Zelden zal een politieke toespraak zo religieus zijn geweest, en dan ook nog zo vervuld van doem, als de overwinningsspeech van Thierry Baudet.
Zelfs bij de confessionele partijen gaat men niet zover, en hoewel betwijfeld mag worden of zijn gehoor alle bijbelse en mythologische verwijzingen heeft kunnen plaatsen, is het toch wel spectaculair dat de Forum-leider zijn volgelingen uitgerekend met dit soort bewoordingen weet te inspireren. Ik vind het even fascinerend als beangstigend.
Baudet preekte al eerder, al werd het toen niet live op televisie uitgezonden. Eind 2017 hield hij voor de FvD-jongerenafdeling een lange redevoering over de teloorgang van de ‘kosmologische orde’ die ik – afgezien van het gezwollen taalgebruik – in zoverre kon waarderen dat hij grote vragen aan de orde durfde te stellen. Het verlies van God, daar ging het uiteindelijk om. Dat hij dat gat wilde opvullen met een opgeblazen versie van eigen volk en cultuur, beviel me minder.
Geseculariseerd zondvloedgeloof
Woensdagavond schetste hij eerst een apocalyptisch beeld van een bedreigde ‘boreale’ (lees: witte) cultuur. Die wordt ondermijnd door een, houd u vast, ‘masochistische ketterij’, ‘immanente religie’, ‘politieke theologie’, ‘afgod van de transitie’, ‘doodscultus’ en ‘geseculariseerd zondvloedgeloof’. In concreto: klimaatmaatregelen en immigratie. Deze ‘zonsondergang van de grootste beschaving ooit’ zal echter tot staan worden gebracht nu Baudet de politiek in is gegaan en met het Forum een ommekeer teweeg zal brengen. “Wij zijn naar het front geroepen. Als FvD’ers weten wij dat je metafysische grondslagen van het christendom niet hoeft te onderschrijven om de wederopstanding als leidend motief te aanvaarden. Op die rots gaan wij onze zuil bouwen.”
Als dit geen godloze heilsleer is, dan weet ik het ook niet meer. Of Baudet moet zelf die god zijn, die messias. En ik vermoed dat hij, sprekend over een ‘spiritueel vacuüm’, een gevoelige snaar raakt bij burgers die de politiek als zielloos ervaren. Het ‘einde van de geschiedenis’, afgekondigd na de val van het communisme, schiep een technocratisch klimaat, waarin politici zich konden beroepen op hun gebrek aan visie – na Fortuyn is het nu Baudet die daar een eigen evangelie tegenover plaatst.
Of misschien is het geen evangelie, maar een utopie, de ontspoorde variant van de blijde boodschap. Daarom vind ik de allesomvattende, kosmos-reddende retoriek van Baudet beangstigend. Ze belooft meer dan welke politiek ooit waar kan maken en gaat voorbij aan het aanmodderen dat het leven hoe dan ook is, zeker als het een samenleven is van mensen die heel verschillend denken en geloven. Bovendien behelst zijn visioen – eigenlijk niet meer dan de terugkeer naar een verheerlijkt verleden – een vals paradijs. Het is blind voor de nachtzijde van de eigen natie en cultuur. Het wil het heil reserveren voor de eigen uitverkoren groep.
In zo’n paradijs is de slang nooit ver weg.
Drie keer per week schrijft Stevo Akkerman een column waarin hij de ‘keiharde nuance’ en het ‘onverbiddelijke enerzijds-anderzijds’ preekt.
