Hou de werknemers in de zorg vitaal, om groeiende wachtlijsten te voorkomen

De arbeidsmarktcijfers in de zorgsector zijn alarmerend: het aantal vacatures neemt zo snel toe dat wachtlijsten onvermijdelijk zijn. Daarmee komt de beschikbaarheid van zorg op het spel te staan.

Nieuwe aanwas van vakmensen is hard nodig, maar minstens zo belangrijk is hen vitaal te houden gedurende hun loopbaan. Nu vallen te veel werknemers voortijdig uit, wat de belasting voor de overige collega's nog weer groter maakt. We moeten voorkomen dat de zorg implodeert omdat er simpelweg te weinig zorgverleners beschikbaar zijn.

De inhoudelijke uitdagingen van de sector zorg en welzijn worden vaak besproken in termen van geld. Maar vreemd genoeg gaat het nauwelijks over ons echte kapitaal: de zorgmedewerkers. Zonder hen kan de sector niet bestaan. En als we dan de grote uitvalpercentages onder zorgpersoneel zien, wordt duidelijk hoe kwetsbaar ons zorgsysteem eigenlijk is.

Oplopende pensioenleeftijd

Eerst de cijfers. De zorgsector kent de hoogste kans op uitval en uiteindelijk arbeidsongeschiktheid. Door verzuim zijn in de zorg elke dag circa 60.000 mensen niet op hun werk aanwezig. Daarbovenop zijn op dit moment 72.000 mensen in de sector arbeidsongeschikt, van de zestigplussers zelfs 19 procent. Door de oplopende pensioenleeftijd zijn er steeds meer oudere zorgverleners en wordt de kans op uitval groter.

Cru genoeg blijkt uitgerekend de zorg- en welzijnssector dus de 'ziekste' sector. Een sector die tegelijkertijd wordt geconfronteerd met een toenemende zorgvraag vanuit de vergrijzende samenleving. Als gevolg van deze ontwikkelingen lopen de wachtlijsten voor patiënten nu al op.

Verzuim kost de sector niet alleen geld (dit jaar ruim 3 miljard euro), maar het leidt, zoals gezegd, ook tot extra werkdruk voor de aanwezige medewerkers: een negatieve spiraal. De toenemende arbeidsongeschiktheid heeft daarnaast een prijs voor de pensioenregeling. Het arbeidsongeschiktheidspensioen, waarbij de pensioenopbouw premievrij wordt gemaakt, kost het Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) dit jaar 345 miljoen euro. Dit bedrag is niet beschikbaar voor ouderdomspensioen. Het zal duidelijk zijn: er is grote druk om met oplossingen te komen.

Handen ineen

PGGM, als uitvoeringsorganisatie van het pensioen in de zorgsector, voelt met PFZW de verantwoordelijkheid en de urgentie om deze maatschappelijke uitdaging niet alleen te agenderen, maar om de handen ineen te slaan met de werkgevers. Die staan voor de immense opgave om hun werknemers duurzaam inzetbaar te houden. Ook willen we de hand reiken naar de werknemers voor wie het een persoonlijk drama is om vroegtijdig en afgebrand te moeten stoppen met werken.

Dat doen we vanuit onze basisopdracht: het realiseren van een goede pensioenregeling. Te denken valt aan moderne online-oplossingen. Zo hebben we een instrument ontwikkeld dat PFZW-deelnemers op simpele wijze kosteloos inzicht biedt in wat bijvoorbeeld deeltijdpensionering voor hun huishoudinkomen betekent. Deelnemers reageren hier zeer enthousiast op. Het draagt hopelijk bij aan gezondere, oudere werknemers met minder verzuim.

Deelnemersdata

De beschikbare deelnemersdata zijn bovendien een zeer rijke bron voor werkgevers om beter in te schatten hoe ze de vergrijzing van hun personeelsbestand kunnen opvangen. We kunnen hier helpen met het geven van human resources advies. Ook kunnen we een platform bieden aan de zorgsector om succesvolle oplossingen onderling te delen.

Alles voor een vitale zorgsector, met gezonde werknemers die hun zo belangrijke maatschappelijke taak kunnen uitvoeren. Immers, als we vitaliteit niet echt aanpakken, is een toekomst met oplopende wachtlijsten ons lot.

Lees ook: Door ziekteverzuim lekt een half miljard euro weg uit de zorg

Steeds meer zorgpersoneel zit thuis door de hoge werkdruk. Waardoor de collega’s het weer drukker krijgen. Het verzuim kost honderden miljoenen per jaar.