Homo’s en lesbiennes die vanuit hun geloof geen relatie willen, staan in de kou

Homo’s die vanuit hun geloof geen relatie willen, staan in de kou, constateert Matthijs Haak.

Met de documentaire ‘De kast, de kerk & het koninkrijk’ zet de EO een verdere stap in de emancipatie van homoseksualiteit (Trouw, 29 juni). Deze stap past bij een omslag die plaatsvindt in delen van orthodox christelijk Nederland. Omdat er onder deze gelovigen – waartoe ik mezelf ook reken – in de praktijk nog steeds dingen misgaan ten opzichte van lesbiennes en homo’s, is de inzet van de EO welkom.

Ik vind het belangrijk om aandacht te vragen voor een inclusief gesprek. Daarmee bedoel ik dat er ook aandacht is voor gelovige homo’s en lesbiennes die geen relatie aangaan en voor het geloofsstandpunt dat daarin klinkt. Alleen al het feit dat het nodig is hiervoor aandacht te vragen, laat zien hoe snel de ontwikkelingen gaan. Lange tijd varieerde de (ongeschreven) norm inzake homoseksualiteit van ‘een probleem waar je vanaf geholpen kunt worden’ tot ‘je het wel mag zijn maar niet doen’. Maar nu is de situatie omgekeerd. Homoseksuele christenen die geen relatie aangaan hebben heel wat uit te leggen. Bij zoveel goede ontwikkelingen zoals openheid, acceptatie en gelijkheid is dit een buitengewoon wrange situatie.

Het botst ook met het inclusieve verhaal zoals dat vandaag klinkt. Je wilt toch een veilig huis zijn voor iedereen? De werkelijkheid is dat deze homo’s en lesbiennes in de kou staan. De vraag is hoe de sfeer zo snel heeft kunnen omslaan onder orthodoxe gelovigen.

Grote verlegenheid

Ik noem twee dingen. Allereerst heeft het met secularisatie te maken. Neem bijvoorbeeld de gedachte dat het een kwestie van tijd is totdat iedereen wel tot het inzicht komt dat homoseksuele relaties vanzelfsprekend zijn. Zo gaan de ontwikkelingen in christelijk Nederland toch (zie de EO-documentaire)?

Deze gedachte is sterk gevormd door onze westerse cultuur. Die cultuur gaat er vanuit zelf de beste te zijn – de rest volgt vanzelf. Het tweede is veel belangrijker. Dat is de grote verlegenheid. Een gebrekkige theologie zorgt ervoor dat de Bijbel selectief wordt gelezen en toegepast. Hierdoor komen mensen – onder wie homo’s en lesbiennes – klem te zitten. Ondertussen gaat de werkelijkheid gewoon verder en laat de praktijk zien dat de theorie niet klopt.

Vrijwillig

En zo zetten ontwikkelingen zich uiteindelijk extra versneld (want onbegeleid) door. Om verder te komen zou ik willen beginnen bij wat het moeilijkst is. Dat is de positieve duiding van de overtuiging van homo’s en lesbiennes die geen relatie aangaan. Het gaat hier om het (klassieke) inzicht dat de Schepper een relatie bedoelt voor een man en een vrouw. En het betreft vooral het besef om omwille van het hogere goed, het Koninkrijk, geen relatie aan te gaan. Zo leven kan alleen als iemand daartoe vrijwillig besluit. Jezus’ geest maakt ons immers niet tot slaven maar tot vrije kinderen van God. In onze tijd voelt het in praktijk brengen van deze overtuiging aan als onmogelijk en oneerlijk.

Jezus roept ál zijn volgelingen op om hem te volgen en af te zien van zichzelf. Dat is ultraradicaal. In onze ik-gerichte tijd voelen we dat extra goed aan. In dit woord van Jezus ligt de kern van het probleem. Kerken worstelen niet met homoseksualiteit. Christenen worstelen ermee om Christus te volgen. Ondertussen leggen ze aan homoseksuele gelovigen lasten op die ze zelf niet kunnen dragen. Alleen leven in Gods genadelicht geeft levensruimte. Altijd. En voor iedereen.

Lees ook:

Homoseksualiteit is geen probleem: dat kan tegenwoordig bij de EO

De oprichters van de Evangelische Omroep waren felle bestrijders van homoseksualiteit. Zondag zendt de omroep een documentaire uit waarin homoseksualiteit niet als probleem wordt gezien. Hoe bijzonder is dat?

De schade die orthodoxe kerken aanrichten, is niet gering

“Ik kon er haast niet naar kijken en dat gold wel voor meer scènes in deze documentaire. Orthodoxe kerken kunnen niet anders dan vasthouden aan de ware leer, anders verliezen ze alle houvast, maar de schade die ze aanrichten is niet gering.”