Hoe serieus moet de krant een anti-zonnebrandbeweging nemen?

Een opmerking over zonnecrème op sociale media leidt tot een snel artikel op de website. Aardig uitgewerkt en goed gelezen, maar ook interessant genoeg?

De kwestie

‘Waarom richten antivaxers hun pijlen nu op zonnebrandcrème (en hebben ze een punt)?’ Dat kopt de Trouw-website van 13 mei. Aanleiding is een bericht dat rechtsfilosofe Eva Vlaardingerbroek, bekend van haar verzet tegen coronaregels, een week daarvoor op fotoplatform Instagram plaatste. Bij een zelfportret schrijft ze ‘tijd voor een ongevaccineerde zomer zonder zonnebescherming’.

In het Trouwartikel legt een dermatoloog uit dat zonnebrandcrème de kans op huidkanker aanzienlijk verkleint. Er wordt wel eens gewezen op een ongezonde stof in de crème, legt hij uit, maar die is hoogstens schadelijk als men een fles zonnebrand zou opdrinken. Een Trouw-medewerker die geregeld op de pagina duurzaamheid schrijft en zich verdiept heeft in de inhoud van cosmetica, bevestigt dat er nog weinig bekend is van de werking op de huid van huidcrèmes. Ze zegt er wel bij: huidkanker is een veel groter probleem. Op de website staat in de introtekst aanvankelijk dat de anti-zonnebranders ‘deels een punt’ hebben. Dat wordt later weggehaald. Het stuk gaat ook in op duurzame varianten van zonnecrème. Het vult de volgende dag ruim een halve pagina achterin de nieuwskrant.

De standpunten

In de redactievergadering de volgende dag is twijfel. Gaat het werkelijk om een invloedrijke anti-smeerbeweging? Dat zou nog moeten blijken.

Sinds kort is de redactie versterkt in de ochtend: aan de ‘nieuwstafel’ werken meerdere redacteuren vanaf half acht aan artikelen, zodat de website in de loop van de dag al nieuwe inhoud bevat. Dit gaat in wisselende diensten. Het was nogal een stille nieuwsweek in de ochtend, zegt de binnenlandredacteur die dit artikel maakte: hard zoeken naar onderwerpen. Ze zag op sociale media dat de rechtsfilosofe bijval kreeg, ook uit de anti-vaccinhoek. Ook zag ze dat de Consumentenbond kort daarvoor een persbericht had uitgebracht over zonnebrandcrèmes die minder goed beschermen dan ze beloven, of niet duurzaam zijn. “Het leek me aardig dat te combineren. En het speelde ook mee dat het mooi weer zou worden, dan weet je dat het onderwerp extra leeft.” Dat bleek uit de het grote aantal lezers op de site. Ook door vaste bezoekers van de site werd het artikel goed gelezen, vernam de binnenlandredacteur.

“Ik had wel direct door: de suggestie dat die crèmes heel schadelijk zijn, dat is natuurlijk niet zo”, legt de redacteur uit. Daarom liet ze een dermatoloog aan het woord. “Ook om te wijzen op de misverstanden, door bijvoorbeeld uit te leggen dat een bepaalde stof alleen maar schadelijk is als je een hele fles zonnebrandcrème zou opdrinken.” Toen ze zag dat de internetredactie op de site suggereerde dat de zonnebrandcrèmecritici deels een punt hebben, liet ze dat aanpassen. “Dat dekte echt de lading niet.” De redacteur sprak niet de rechtsfilosofe met wie deze zaak allemaal begon. “Dan zou ik haar ten onrechte de status van expert geven, dacht ik toen.” Ze denkt dat het wel degelijk mogelijk is dat juist vanuit de anti-vaccinbeweging meer verzet ontstaat tegen zonnebrandcrèmes. Als er geen ochtendlijke nieuwstafel was geweest zoals vroeger op de redactie, was dit stuk niet gemaakt, vermoedt ze.

Het oordeel

Dit geluid over zonnebrandcrèmes is goed uitgewerkt, met een dermatoloog die uitleg geeft. Een originele draai is het citeren van Trouws eigen cosmeticavolger, die genuanceerd uitlegt wat er nog onzeker is aan huidcrèmes. Die nuance ging in de onlinevariant even verloren door de stelling boven het stuk dat de ‘critici deels een punt hebben’, maar dat is adequaat rechtgezet.

Wel is het de vraag hoe serieus dit geluid genomen moet worden. Het gaat in feite maar om een enkele opmerking van de rechtsfilosofe dat ze deze zomer geen zonbescherming wil gebruiken. Wat haar motieven zijn, waarom de ene mededeling zo aanslaat op sociale media en hoe breed haar mening wordt gedeeld buiten sociale media, blijft onduidelijk. Ook al krijgt zij in het stuk geen bijval, toch heeft zij met deze enkele opmerking de agenda van de redactie bepaald. Het artikel trok aardig wat belangstelling op internet, precies een van de doelen van de ochtendlijke nieuwstafel die de redactie sinds korte tijd heeft. Maar zijn dit ook de onderwerpen die de redactie inhoudelijk en kwalitatief voor ogen heeft? Dat zou bij een evaluatie van deze nieuwstafel aan de orde moeten komen.