Hier kon je uitstekend een moord plegen en nog ongezien wegkomen ook

Samen met een Nederlandse vriend ging ik naar de bioscoop in Tunis. Er draaide een documentaire over Patricia Highsmith. Ik ben een groot fan van Highsmith dus deze documentaire wilde ik graag zien.

Onderweg ernaartoe vroeg ik mijn bioscoopgenoot of hij wist wie Patricia Highsmith was.

“Eh, nee”, zei hij.

Terwijl we door de stromende regen over de snelweg reden, gaf ik hem een korte ­samenvatting: schrijfster van onder andere Strangers on a Train, verfilmd door Hitch­cock. Verder van The Talented Mr Ripley, ook verfilmd, en van The Price of Salt, een roman over een lesbische liefde die ze destijds niet onder haar eigen naam durfde te publiceren.

Hij keek even opzij. “En als we straks met iemand aan de praat raken en ik wil iets slims zeggen, wat zeg ik dan?”

“Dat het onterecht is dat ze vaak als thrillerschrijfster en niet als schrijfster van literatuur wordt gezien”, antwoordde ik. Als mensen over Highsmith praten, komt die opmerking altijd wel even langs.

Alleen over mannen

De film draaide in het Cité de la Culture, een bombastisch bouwwerk aan de snelweg. In het gigantische complex was het even zoeken naar de juiste zaal, maar uiteindelijk zaten we met zo’n dertig Tune­siërs naar een film over een in Texas geboren schrijfster te kijken. Highsmith schreef trouwens ook een roman die zich afspeelt in Tunesië: The Tremor of Forgery.

Wat me vooral bijbleef van de documentaire was een opmerking van een ex van Highsmith. Op de vraag waarom ze na haar debuutroman bijna alleen maar over mannen heeft geschreven, antwoordde Marijane Meaker: “Omdat vrouwen over mannen willen lezen en mannen over mannen”.

Een café vol rokers

In de bioscoopzaal dacht ik onvermijdelijk aan mijn onlangs overleden moeder, met wie ik zo vaak naar de film ben geweest. Altijd naar de Filmschuur in Haarlem. Een keer gingen we naar Factotum, een film die was gebaseerd op het leven van Charles Bukowski. Het ging erg veel over seks, drank en geweld. Niet echt een film om met je moeder naartoe te gaan. In de zaal keek ik af en toe bezorgd opzij. Maar na afloop zei ze opgewekt: “Nou, was wel aardig, hè?”

De documentaire over Highsmith was meer dan aardig. We hadden allebei zin gekregen om meteen een boek van haar te gaan lezen. Maar in plaats daarvan gingen we naar een café in La Goulette, in een winderige straat langs de zee.

Binnen was het vol met jonge Tunesiërs, die bier dronken en erg veel rookten. Het was er donker, en veel tafeltjes waren aan het zicht onttrokken door de sigarettenrook. Als je wilde, kon je hier uitstekend een moord plegen en dan ongezien weg­komen via het strand. Typisch een decor voor een scène in een roman van Patricia High­smith.