Het verdorven microkosmos van blanke hooligans is niet representatief voor Nederland

Excelsior-speler Ahmad Mendes Moreira heeft aangifte gedaan tegen supporters van FC Den Bosch wegens racisme. Daarin verdient hij ons aller steun en troost. Het gif van het racisme in zijn meest afgrijselijke verbale uiting sijpelt al veel te lang in bepaalde vakken van de Nederlandse stadions. Toch wil ik hier een kanttekening plaatsen als het gaat om de buitengewone ophef die dit incident heeft veroorzaakt. Waarom nu pas en zo uitvergroot, vroeg ik me verbaasd af?

Deze week schreef NRC-columnist Abrahams: ‘Als het om racisme in Nederlandse voetbalstadions gaat, hebben we allemaal een slecht functionerend geheugen’. Praat alsjeblieft voor jezelf, collega! Bovendien is de smoes van een ontregeld geheugen veel te comfortabel om de plotselinge ophef rond de weerzinwekkende bejegening van Mendes Moreira te verklaren.

Precies 31 jaar geleden zat ik in de spelerslounge van het stadion De Meer samen met Ajax-spelers Stanley Menzo en Aron Winter. Mijn interview ging over de kracht van zwarte spelers bij Ajax en ook het racisme dat ze vanaf stadiontribunes moesten ondergaan. In die tijd al begonnen hier en daar bananen op velden neer te dalen. In 1988! Ik heb nog het desbetreffende krantenstuk waarin Aron Winter betreurde dat zelfs zijn eigen Ajax-supporters hem racistisch bejegenden: “Enthou­siaste eigen supporters? Onwaar, een illusie. Op het veld hoor je heel goed het gescheld uit de tribunes. Zodra je een beetje uit vorm raakt hoor je de ‘vuile negers’ op jou neerdalen”.

‘Je vebrokkelt volledig’

Menzo was toen laconieker en vertelde me dat als een banaan soms op zijn doel viel, hij die quasi onverschillig opzij schoof. Deze houding was drie jaar later, na steeds meer incidenten, voorbij. In een interview met Frénk van der Linden liep Stanley Menzo als het ware leeg. Diepgeraakt zei hij: “Soms sta ik innerlijk te huilen in dat doel. Je verbrokkelt volledig. Het is dat je het niet wilt tonen, dat je het die lui niet gunt”. De verwensingen? “Kankerneger, hoerenjong, pleurisnikker, baviaan, vuile Jood – dat is zo ongeveer waarvoor ze me op de tribunes uitmaken.” En ook: “Er staat een aap in de kooi. Apenheul, apenheul! En rotaap, terug naar je hok”. Op een dag sloeg Menzo (buiten het stadion) een van zijn racistische kwelgeesten ‘een handvol tanden uit zijn mond.’ Dit interview werd afgedrukt vier jaar voordat Ahmad Mendes Moreira werd geboren.

Een dag voor de wedstrijd van afgelopen zondag in Den Bosch was er de intocht van Sinterklaas in diezelfde stad waarin pro- en anti-Zwarte Piet een grimmige sfeer veroorzaakten. Een dag later werden door racisten in de tribunes Sinterklaasliedjes gezongen. Ik kan de ophef rond het incident en het toevallige ‘geheugenverlies’ over de drie decennia die eraan vooraf gingen, niet los zien van de kwestie Zwarte Piet die sommigen hoog in het vaandel hebben. Het zie-je-wel-syndroom.

Maar besef wel dat het verdorven microkosmos waarin blanke hooligans hun racistische en antisemitische haat verspreiden, niet representatief is voor heel Nederland.

Drie keer per week werpt columnist Sylvain Ephimenco zijn blik op de actualiteit. Lees zijn columns hier terug.