Het racismedebat heeft nieuwe spelers nodig, spelers die op de bal spelen, niet op de man

Herinnert u zich het wereldkampioenschap voetbal van 1990 in Italië nog? Dan hoort u bij het team van de senioren, de volwassen spelers. En wie in 1974 ‘The Rumble in the Jungle’ in Kinshasa heeft gevolgd, hét gevecht tussen boksgrootheden Muhammad Ali en George Foreman, hoort bij het veteranenteam. Ik behoor tot de eerste groep. Ik heb het WK van 1990 als puber op de voet gevolgd.

Het toernooi heeft grote indruk op me gemaakt. Mede doordat twee Afrikaanse landen voor de eerste keer tegelijkertijd aan het toernooi deelnamen: Egypte en Kameroen. Het is ook een WK dat nu wordt beschouwd als het magerste, met gemiddeld 2,2 doelpunten per wedstrijd. Veroorzaakt door de agressieve en defensieve houding van de teams; een weerspiegeling van wat de wereld toen meemaakte. De Sovjet-Unie en West -Duitsland bestonden nog. De laatste gevechten om de Koude Oorlog te beëindigen en de muren tussen West- en Oost-Duitsland te ontmantelen, waren in volle gang.

Je voelde het gevecht van het scherm spatten

Als puber kon ik de wereld lezen door het WK voetbal op het televisiescherm te volgen. Je voelde het gevecht van het scherm spatten. De agressieve houding van de teams zorgde voor zestien rode kaarten in totaal. Kameroen was de tropische verassing en versloeg titelverdediger Argentinië met slechts negen man op het veld. Daarna ging de zegetocht voort en versloeg dit team Roemenië en Colombia. Het was de eerste keer dat een Afrikaans land zich wist te kwalificeren voor de kwartfinale. Er was ineens hoop. Maar erg sportief was het toernooi niet. Er werd niet op de bal, maar op de man gespeeld.

Ik was een fanatieke supporter van de ‘Ontembare Leeuwen’, de bijnaam voor het team van Kameroen. De strategie was om de bal via de buitenste flanken naar voren te spelen en dan met een lobje te passen naar de gevaarlijke spits Roger Milla. Hij wist een paar doelpunten te maken, maar de verdediging was rommelig. Daar hadden ze het niet op de bal, maar op de man gemunt waardoor ze veel onnodige zware overtredingen maakten in ruil voor rode en gele kaarten. De ontembare Afrikaanse leeuwen werden pas in de kwartfinale, na verlenging, door Engeland uitgeschakeld. Het was voor mij een enorme deceptie. Mijn kinderdroom dat de WK-beker naar Afrika gebracht zou worden, viel in duigen.

Het WK-gevoel keert terug in Black Lives Matter

Nu, dertig jaar later, keert het WK-gevoel terug in mijn lijf in de gedaante van ‘Black Lives Matter’. Ik heb er veel vertrouwen in dat deze beweging overheden en politici een nieuw inzicht geeft om eindelijk echt iets te doen aan racisme. En ik zie veel kansen om te winnen als we niet op de man, maar op de bal spelen. De discussies en debatten over racisme zijn nu in de kritische halve finale en ik houd mijn adem in. Het lijkt er helaas op dat het in de discussie meer gaat over wie het woord voert, dan om racisme als probleem dat we gezamenlijk moeten bestrijden. Dit is omdat velen die de discussies voeren uitgeput zijn, kampen met oude blessures, schaafwonden hebben en pijn uit het verleden. Als senioren en veteranen spelen ze om af te rekenen met oude vijanden. Het gaat hen blijkbaar om wat ze mee willen nemen in plaats van wat ze achter willen laten.

Ik schrijf beide teams niet af, maar het is tijd om het juniorenteam voor te stellen; de spelers die de verkiezing van Barack Obama in 2009 als pubers bewust hebben meegemaakt. Anders dan de senioren en veteranen hebben zij minder schaafwonden, blessures en oude pijn. Bovendien hebben ze een goede conditie! Zij staan nu er klaar voor. Hun toekomst begint nu.

Babah Tarawally is schrijver, columnist en programmamaker. Voor Trouw schrijft hij om de week over (verborgen) discriminatie en racisme, maar vooral over manieren om elkaar op dit thema te kunnen verstaan. Lees ze hier terug.