Het probleem is dat er niet genoeg Salvini’s zijn om de zuidelijke grens van Europa te bewaken

Hier in Italië kun je onmogelijk ontsnappen aan autochtone observaties als je er met een geel nummerplaat rondrijdt. “Je komt toch uit Olanda? Waarom halen jullie die boot en die Afrikanen niet naar Amsterdam?” Over de boot van de Duitse organisatie Sea-Watch, varend onder Nederlandse vlag en onder commando van de Duitse Carola Rackete, zijn de gemoederen oververhit. Rackete negeerde het verbod van minister van binnenlandse zaken Matteo Salvini en forceerde de toegang tot de haven van Lampedusa om er 42 bootmigranten af te leveren.

Salvini liet de kapitein arresteren maar een rechter beval haar vrijlating. Volgens opiniepeilingen vorige week was 61 procent van de Italianen fel gekant tegen het openstellen van Italiaanse havens voor de boot. En zelfs nadat de rechter Salvini ongelijk had gegeven, meent 52 procent – volgens een peiling gisteren – dat de boot nooit in Lampedusa had mogen aanmeren. Deze kwestie heeft de Lega, de partij van Salvini, populairder gemaakt. Die kan nu op 38 procent van de stemmen rekenen (tegen 17 procent vorig jaar).

Invasie

Of de strijd van Sea-Watch alleen humanitair is, valt te betwijfelen. Deze is ook ideologisch, getuige de provocaties en het opzoeken van de confrontatie met aartsvijand Salvini. Sea-Watch 3 had de opgepikte migranten naar het dichterbij gelegen Malta of Tunesië kunnen brengen, maar koos doelbewust voor het Italië van ‘poortwachter’ Salvini. Die man moet op de knieën, vindt Sea-Watch, ongeacht de groeiende boosheid van een ruime meerderheid van de Italianen. Kapitein Rackete antwoordde de minister toen ze nog op de boot voer: “Salvini moet gewoon even zijn plaatsje in de rij innemen en wachten op zijn beurt voor mijn aandacht.” Zelf een linkse krant als La Repubblica keurde de woorden van de arrogante kapitein af, zoals deze week in De Groene Amsterdammer valt te lezen: Je zegt zoiets niet ‘over een minister van een land waar je gastvrijheid komt vragen’.

In Italië zorgen illegale migranten van Afrikaanse komaf, die de laatste jaren met talrijke boten richting Italië de Middellandse Zee opgingen, voor spanning en ongemak. Zeker in een land waar de (jeugd)werkloosheid hoog blijft en de economische conjunctuur slecht is. Mijn buurman Roberto is woest over wat hij een ‘invasie’ noemt die de Italiaanse identiteit bedreigt. “Mag iedereen hier binnen worden gebracht? Zijn we een soeverein land of niet?”, fulmineerde hij eergisteren.

Tussen 2014 en 2018 werden in Italië 646.000 migranten de havens binnengebracht, meestal door buitenlandse ngo’s. Andere EU-landen lieten Italië aan zijn lot over. Dankzij het restrictieve beleid van minister Salvini is nu een halt aan deze illegale stroom toegeroepen. Dit jaar (tot begin juni) zijn de enorme aantallen van de laatste jaren tot 1551 personen teruggebracht. Dat kun je natuurlijk altijd vanuit het comfortabele Noord-Europa betreuren. Maar Salvini is niet het probleem. Het probleem is dat er niet genoeg Salvini’s zijn om de zuidelijke grens van Europa te bewaken.