Column
Het is puzzeltijd op scholen: voor de directies
Juf? Ga je volgend jaar met ons mee naar groep 4?” Sunaisha kijkt me vragend aan. “Nee”, roept haar vriendin Zoë die een klas hoger zit. “Juf Naomi moet mee naar groep 5!”
Een aantal weken geleden viel het in mijn digitale brievenbus: het wensenlijstje inzake de formatie voor volgend schooljaar. Had ik na mijn verlof eindelijk mijn draai op school gevonden, moest ik alweer nadenken over het aankomende jaar. Wordt het weer groep 3? Of een uitstapje naar de bovenbouw? Plusgroep? Een dag minder werken of een opleiding volgen? Ik had werkelijk geen idee wat ik moest invullen.
Het enige dat ik zeker wist, is dat ik dolgraag aan het begin van de week wil werken – iets met papadag en kinderopvang – én met dezelfde duo-collega. Met haar kan ik lezen en schrijven: wel zo handig in groep 3. Dat heb ik dan ook opgeschreven. Tezamen met allerlei – in mijn ogen – mooie opties. Ik denk graag mee.
Er zijn scholen die tijdens een vergadering of studiedag met het hele team samen aan de slag gaan om de formatie rond te krijgen, maar op de meeste scholen wordt er met wensen- of voorkeurslijstjes gewerkt. Leerkrachten vullen hun voorkeur voor het volgend schooljaar in; welke groep, hoeveel dagen, eventueel met wie, opleidingen, taken, enzovoorts. De directie gaat dan puzzelen om het plaatje rond te krijgen.
Die hele totstandkoming van de formatie is een geheimzinnig proces, maar reuze-interessant. Welke keuzes en op welke grond maakt het management en hoeveel inspraak heb je als leerkracht? Hecht je meer waarde aan het welbevinden van je collega’s – dat leerkrachten het beste uit zichzelf en uit de groep kunnen halen – of vind je het belangrijker dat er wordt uitgedaagd en niemand vastroest? Haal je ‘gouden duo’s’ uit elkaar om ervaring te spreiden? Hoe houd je de goede leerkrachten tevreden? En wat is in deze tijd met het oog op het lerarentekort en de werkdruk belangrijker: het belang van de school en de leerlingen of toch die van de juf of meester?
Ik spreek erover met mijn directeur. Zij is dit schooljaar begonnen en vindt de formatie een regelrechte uitdaging. In het onderwijs is vaak sprake van eigen regels, afspraken en zelf verworven privileges. Die kan en wil ze niet allemaal overnemen. Tel daarbij alle wensen wat de formatie betreft op, en je bent geruime tijd aan het goochelen. De leerkracht hoort zich professioneel op te stellen en moet dus soms concessies doen. Maar daar schuurt het: vanwege de steeds verder slinkende leerkrachtpopulatie kan een leerkracht overal aan de slag. Er wordt dus naar balans gezocht.
Ondanks de puzzel is mijn directie er inmiddels in geslaagd de klus te klaren. Ik moet het nog even voor me houden, maar over welke groep ik volgend schooljaar krijg, op welke dagen én met wie, heb ik niets te klagen.
Naomi Smits heeft les op basisschool De Krullevaar in De Meern. Voor de onderwijspagina’s van Trouw schrijft ze over het wel en wee van haar groep 3. Lees hier meer van haar columns.
