Het belangrijkste werk krijgt het minste betaald

Na negen jaar zelf lesgeven ging Sophie Vermaning onderwijs ontwikkelen. Ze verbaast zich over de luxe reisjes die ze ineens tot haar beschikking kreeg. Dat wijst volgens de docent-onderzoeker aan de Hogeschool Inholland op een fout in het systeem.

Hbo-docenten werken ook in weekenden en vakanties is de titel van een nieuw onderzoek naar werkdruk op hogescholen. Mijn collega’s en ik weten al zonder onderzoek dat dit waar is.

Na negen jaar lesgeven bij pedagogiekopleidingen in het hbo richt ik mij sinds vorig studiejaar voornamelijk op het ontwikkelen van onderwijs. Om me mijn nieuwe rol ­eigen te maken, doe ik mee aan een landelijke leergang voor onderwijsontwikkelaars. Ik krijg acht volle­dige dagen, met betaalde overnach­tingen in luxueuze hotels, puur om te bezinnen en te leren.

Terwijl ik tijdens de eerste tweedaagse het bad in mijn hotelkamer laat vollopen, kan ik niet anders dan me schuldig voelen naar mijn collega’s. Die zijn op hetzelfde moment tot diep in de avond bezig met nakijken. Het roept bij mij de vraag op hoe het komt dat de kernprofessionals van organisaties altijd het minste aanzien hebben en het slechtst betaald worden.

Hoe verder verwijderd van de praktijk, hoe meer financiële middelen

Neem onze docenten die studenten ondersteunen op weg naar een stevige professionele plek in de samenleving. Deze kerntaak van onze onderwijsorganisatie bungelt in de hiërarchie ergens aan de onderkant.

Mocht ik op dit moment finan­cieel willen doorgroeien, dan moet ik manager worden. Een functie die inhoudelijk weinig te maken heeft met mijn vak. Hoe verder verwijderd van de praktijk, hoe meer invloed en financiële middelen. Tot aan de top van de organisatie, waar bestuurders zitten die van de ene naar de andere bestuursfunctie kunnen overstappen zonder specifieke kennis van de inhoud van het beroep.

Wij zijn als onderwijsorganisatie een commerciële instelling die zich bezighoudt met profileren om er economisch op vooruit te gaan. En dit speelt niet alleen bij hogescholen. Pedagogische organisaties, zoals de kinderopvang, andere scholen en jeugdhulp, worden geleid als bedrijven met als uitgangspunt dat alleen continue groei bestaansrecht geeft. Zodra moet worden bezuinigd, gebeurt dat als eerste op onderwijspersoneel. En dat terwijl we vanuit de pedagogiek weten dat er niets zo belangrijk is als een competente professional, met wie je als leerling of student een duurzame relatie opbouwt.

Gedoemd te mislukken

We weten dat het in de kinderopvang het allerbelangrijkste is voor kinderen om vaste leidsters te hebben. Dat het schadelijk is voor jongeren in kwetsbare situaties om telkens hun verhaal opnieuw te delen. Toch lukt het ons niet om binnen organisaties pedagogische kwaliteit als prioriteit te stellen en te zorgen dat het geld vooral wordt ingezet voor de professionals. De combinatie van pedagogische beroepen met het systeem waarbinnen ze functioneren is gedoemd te mislukken – en dat doet het ook.

Om te blijven groeien wordt tussen organisaties geconcurreerd en geïnvesteerd in imago in plaats van kwaliteit. Terwijl hogeschool-docenten 30 procent in hun eigen tijd werken, wordt veel geld uitgegeven aan hippe, trendgevoelige concepten als living labs, flexibilisering en centres of expertise. Het geld verdwijnt met bakken in die projecten in plaats van in een sterk pedagogisch fundament in ons onderwijs.

Laten we nou eens als maatstaf nemen dat hoe meer een activiteit in contact met de doelgroep is en hoe dichter het bij de bedoeling van het werk is, hoe groter de verantwoordelijkheid en daarbij behorende financiële middelen en aanzien moeten zijn. In dat perspectief krijgen onze professionals vanzelf weer werkplezier doordat er ook voor hen ruimte ontstaat om zich te ontwikkelen en te laten inspireren.

Je hoort mij daar in die luxueuze hotelkamer niet klagen. Maar we weten allemaal, en nu beter dan ooit, dat omdat het prettig is voor mij, dat niet betekent dat het ook het beste is voor het collectief.

Lees ook:

Betaal de buschauffeur en verpleegkundige beter, maar de manager niet

Zijn de stevige looneisen in het openbaar vervoer en zorg terecht? Lezers zegen dit: ‘Zeker, maar de staking niet.’

Half april opnieuw staking in ziekenhuizen

Ziekenhuismedewerkers leggen half april opnieuw hun werk neer. Dat kondigt vakbond FNV aan.