Gok op veilig met de pensioenen

Zo hard kan het gaan: een maand geleden konden de pensioenfondsen volgens de huidige rekensystematiek nog net voldoen aan hun toekomstige verplichtingen. Inmiddels is de zogeheten dekkingsgraad gedaald van 101 (een heel klein plusje) naar 95: ze hebben gemiddeld 95 cent in kas voor elke toegezegde pensioen-euro, met dank aan het coronavirus. Misschien zijn ze volgende maand weer wat opgekrabbeld, als ook de beurskoersen dat doen, of juist verder in het dal geraakt als het virus de economie verder infecteert.

In de huidige systematiek hoeven pensioengerechtigden niet dagelijks het nieuws te volgen om te weten wat ze volgende maand op hun rekening krijgen. De grilligheid van de beurs vertaalt zich niet direct in een lager pensioen; eenmaal per jaar maken de pensioenfondsen de stand op en beslissen ze of de pensioenen omhoog kunnen of, wat sinds de financiële crisis veel vaker gebeurt, omlaag moeten. Daarbij geldt bovendien dat pensioenklanten ook voor de langere termijn niet helemaal zijn overgeleverd aan de grillen van de beurs. Een groot deel van hun pensioenpremies wordt risicovrij belegd, in veilige staatsobligaties. Die, dat is dan weer het nadeel, al jaren weinig opleveren door de lage rentestand.

Plotseling opduikend virus

Het huidige systeem is dus een beetje saai maar redelijk veilig, al staat het zeker niet vast dat de pensioenen zelfs maar meegroeien met de inflatie. Dat is de afgelopen jaren wel gebleken. Je zou je dus kunnen afvragen wat toezeggingen over de hoogte van het pensioen nog waard zijn.

Of moeten dat soort toezeggingen maar helemaal niet meer worden gedaan? Daarover praat minister Wouter Koolmees, die de pensioenen in zijn portefeuille heeft, momenteel met werkgevers en werknemers. Als de pensioenfondsen geen min of meer bindende toezeggingen meer hoeven te doen, kunnen ze hun toekomstige kaspositie meer gaan becijferen op basis van risicovolle beleggingen. Voor gepensioneerden gaat dat betekenen dat die beurskoersen opeens een stuk relevanter worden, en een plotseling opduikend virus niet alleen maar een gezondheidsrisico is.

Gezien de onrust die het wel of niet indexeren van de pensioenen elk jaar weer oproept, is het de vraag of ouderen hier op zitten te wachten, en of mensen onder de 67 hun plannen voor hun oude dag op zo’n grillig fundament willen baseren. Voor ouderen met een royaal pensioen en vermogen maakt het misschien niet zoveel uit. Maar de ouderen die maandelijks net aan rondkomen, gokken vermoedelijk liever op veilig.

Het commentaar is de mening van Trouw, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.