Goedkope én snelle kerncentrales? Kom maar op met de feiten!

Kernenergie is, vooral na de kernramp in het Japanse Fukushima (2011), voor veel landen een omstreden energiebron. In Europa besloot bijvoorbeeld Duitsland zijn kernenergieprogramma af te bouwen. Ook Frankrijk, dat voor driekwart draait op kernstroom, wilde centrales sluiten. Wilde, want de Franse president Emmanuel Macron gaat een miljard euro investeren in nieuwe reactoren. Ondanks de enorme tegenslagen die het land ondervindt bij de bouw van een nieuwe centrale in Normandië, gelooft hij blijkbaar in kernenergie. Die centrale in Flamanville wordt veel duurder dan beoogd én wordt veel te laat opgeleverd – wat atoomstroom, toch al relatief duur, extra prijzig maakt.

Ook Engeland kent zo’n ‘eeuwigdurend’ nucleair bouwproject, in Hinkley Point, Somerset. Toch wil de Britse premier Boris Johnson geld steken in een nieuwe nucleaire belofte, dit keer van auto- en vliegtuigmotorfabrikant Rolls-Royce. Die claimt binnen vier jaar ‘kleine’ centrales te kunnen leveren. Relatief goedkoop en snel te bouwen. Precies met de prijs en snelheid gaat het nu vaak mis.

Zware hypotheek voor de toekomst

De roep om meer kernenergie is begrijpelijk, zeker nu de klimaattop in Glasgow zich naar een eindakkoord sleept en nu er energiearmoede dreigt door de hoge gasprijs in Europa. Atoomstroom heet immers schoon te zijn, is ook ’s nachts en in windstille periodes op te wekken en zou het westen onafhankelijk maken van de Russische gasbron – al komt natuurlijk wel een andere afhankelijkheid voor terug, omdat uranium komt uit landen als Rusland, Kazachstan, Namibië en de VS.

Ook is het afvalprobleem nog steeds niet opgelost. Zoals onze CO₂-uitstoot een zware hypotheek is voor toekomstige generaties, is nucleair afval, met zijn enorme halveringstijd, dat ook. Tegenstanders hebben daarnaast gelijk als ze erop wijzen dat je één euro maar één keer kan uitgeven. Alle aandacht die uitgaat naar kernenergie wordt niet besteed aan relatief eenvoudige maatregelen als energiebesparing of energiebronnen waarvan we zeker weten dat ze duurzaam zijn.

Ga door met energiebesparingen

Toch, kernenergie blijkt keer op keer enorm tot de verbeelding te spreken, zeker nu het afscheid van fossiele energiebronnen, ook in Nederland, steeds meer inspanningen vergt van de samenleving. De bouw van windmolens en zonneparken roept bovendien ook groeiende weerstand op. In dat licht bezien is het begrijpelijk dat de nucleaire kansen opnieuw worden onderzocht, zoals nu een meerderheid van de Tweede Kamer wil. Mogelijk kan zo’n onderzoek ook Europees worden verbreed.

Dertig jaar geleden schermde de nucleaire industrie met een ‘inherent veilige kernreactor’, als antwoord op de ramp van Tsjernobyl (1986). Dat heeft Fukushima niet weten te voorkomen. Nu schermt Rolls-Royce met een wondercentrale, lekker goedkoop en snel te bouwen, en ook Macron zet in op nieuwe reactortypen. Kom dus maar op met de feiten, onderzoek dit – maar ga ondertussen vooral hard door met energiebesparingen en het gasloos maken van gebouwen. Dat is wel zo concreet en zeker effectief.