Geschiedenisles moet volledig terugkeren op het vmbo

Het geschiedenisonderwijs op basis- en middelbare scholen is een ondergeschoven kindje. Het curriculum is verouderd en op het vmbo is er niet of nauwelijks aandacht voor het vak. Een commissie onder leiding van voormalig onderwijsminister Jet Bussemaker gaf vorige week een aanzet om daar verandering in aan te brengen: veranker het koloniale verleden van Nederlands-Indië binnen het vak geschiedenis – juist op het vmbo.

Het is een begin. Hopelijk geeft dit advies aanleiding om het vak te actualiseren. Dat is hard nodig. Want de prioriteiten lagen de afgelopen jaren elders. Het grote tekort aan technici bijvoorbeeld dwong de politiek om leerlingen te bewegen een bètaprofiel te kiezen. Tientallen campagnes moesten daaraan bijdragen.

Al twintig jaar niet aangepast aan de actualiteit

Onderwijsminister Dennis Wiersma snapt de zorgen, maar geeft nu voorrang aan de basisvaardigheden rekenen, taal en wiskunde. Daar kan niemand het mee oneens zijn aangezien het leesniveau van de Nederlandse leerlingen te wensen overlaat. Maar het één hoeft het ander niet in de weg te zitten. Historisch besef draagt bij aan het vormen van een identiteit, en het plaatsen van gebeurtenissen in een context.

Als je nep- van echt nieuws wilt scheiden zijn deze vaardigheden essentieel. Daarom is het zorgelijk dat het geschiedenisonderwijs zo lang verwaarloosd is. Volgens Bussemaker is het vak al twintig jaar niet aangepast aan de actualiteit.

Juist nu het slavernijverleden en de Indonesische onafhankelijkheid zo’n prominente plek innemen in het maatschappelijke debat, is het belangrijk dat kinderen deze geschiedenis goed kennen. Het advies van Bussemaker komt dus op een goed moment en mag niet genegeerd worden.

De meeste aandacht moet uitgaan naar het vmbo

Daarmee is de kous niet af. Ook andere thema’s verdienen meer aandacht. Denk aan de geschiedenis van Suriname en de Nederlandse Antillen. Geschiedenisdocenten merkten eerder in deze krant op dat leerlingen daar niet of nauwelijks iets over leren, terwijl ons koloniale verleden ook op die gebieden betrekking heeft.

Het curriculum moet om die reden geactualiseerd. Maar de meeste aandacht moet uitgaan naar het vmbo. Havo- en vwo-leerlingen hebben nog een redelijk historisch besef – in twee van de vier profielen is geschiedenis tot en met het eindexamen een verplicht vak. Maar op het vmbo is geschiedenis zeer versnipperd. Vaak wordt het niet eens apart onderwezen. De Koude Oorlog wordt minimaal behandeld net als de eerste wereldoorlog.

Laat het advies van Bussemaker een aanzet zijn om het vak geschiedenis een opfrisbeurt te geven. Het vmbo moet daarin leidend zijn. Alle leerlingen hebben recht op goed geschiedenisonderwijs waarin gebeurtenissen uit het verleden niet worden gereduceerd tot tien regels in een lesboek.