Geef Joost Boot, een verdediger van de apartheid, geen eigen straatnaam in Hilversum

Het leek zo’n mooi gebaar: een nieuwe straat in Hilversum vernoemen naar een van zijn meest invloedrijke burgemeesters, Joost Boot. Helaas bleek hij naast invloedrijk burgemeester tevens een fervent apartheidsapologeet. Nu worstelt de gemeente met de keuze tussen eer betonen aan het eigen verleden of opstaan voor een inclusieve samenleving in het heden.

Wat ons betreft is die keuze snel gemaakt. Herdenk Joost Boot voor de goede dingen die hij heeft gedaan, maar bagatelliseer het foute niet. Burgemeester Boot dient niet vereerd te worden met een straatnaam.

Dit jaar viert Hilversum zijn bestaan als ‘100 jaar mediastad’. Ongetwijfeld zal dit hebben bijgedragen aan de wens van het college om de oud-burgemeester te eren met een straatnaam. Echter, de toekomstige bewoners van de nog aan te leggen straat hadden de voorkeur voor Het Molenpad en tekenden bezwaar aan.

Apartheid

SP-collega Rebekka Timmer en ik gingen op onderzoek uit. Bijna per toeval kwamen we informatie tegen over de rol die Boot heeft gespeeld in de apartheidsdiscussie in de jaren zeventig en tachtig. De vragen die wij vervolgens aan het college stelden, deden veel stof opwaaien.

Het afgelopen jaar waren er meerdere publicaties, die de positieve associatie met burgemeester Boot nog versterkt hebben in Hilversum. In geen van deze publicaties wordt melding gemaakt van zijn standpunt over de apartheid. Toevallig zijn het ook deze schrijvers die vlak na onze vraagstelling hun twijfels hebben uitgesproken: Is dit niet een geval van ‘met de kennis van nu de beslissingen van toen veroordelen’?

Persoonlijk zal ik wel degelijk milder oordelen over een standpunt dat nú controversieel is, maar dat toen ‘normaal’ was. Mensen zijn immers een product van de tijdgeest waarin zij opgroeien. Maar toen Joost Boot in 1982 zijn ‘Praatboek uit Zuid-Afrika’ publiceerde, waarin hij opnieuw het zogeheten thuislandenbeleid bepleit, waren er al meer dan tien VN-resoluties aangenomen die expliciet de apartheid veroordelen en bovendien meerdere embargo’s tegen Zuid-Afrika opleggen vanwege de apartheid.

Ook toen omstreden

Politiek historicus Ewout Klei heeft zijn proefschrift geschreven over het Gereformeerd Politiek Verbond, waarin onder andere de discussie over apartheid in de Nederlandse politiek aan bod is gekomen.

Hij zegt er het volgende over: “Ook in de jaren zeventig en tachtig was zijn pro-apartheidsstandpunt omstreden. Niet alleen bij links, maar ook bij de ARP en daarna het CDA. Alleen uiterst-rechts, het GPV, de SGP, de Boerenpartij (en in mindere mate de RPF), steunden de apartheid. Gezien het feit dat Boot zeer actief de politiek van de apartheid heeft verdedigd, ook in een tijd dat de apartheid als racisme werd veroordeeld, is het bijzonder dat er een straatnaam naar hem vernoemd wordt.”

Neutraliseert dit alle goede dingen die hij voor Hilversum heeft gedaan? Natuurlijk niet. Die goede dingen mogen ook wel degelijk in herinnering blijven. Maar mocht het college straks met deze nieuwe kennis tóch besluiten om de nieuwe straat naar hem te vernoemen, ook nog eens tegen de wens van bewoners in, welk signaal zou het daar dan mee af geven?

Dat het college de verering van Hilversumse geschiedenis belangrijker vindt dan een samenleving die zich nú uitspreekt tegen segregatie, tegen apartheid en ja, tegen racisme. Gezien de toenemende polarisatie van het politieke landschap in Nederland is het juist nodig dat politici en bestuurders zich hardop uitspreken tegen segregatie.

Lees ook:

Zwijgen over die 4 miljoen dode ‘onderdanen’ in Nederlands-Indië is ook kolonialisme

De schijnheiligheid rond het herdenken van Nederlandse oorlogsslachtoffers is beschamend,schrijft Marjolein van Pagee, historicus, fotograaf en oprichter van Histori Bersama.

Dankzij de migratiecrisis krijgt het woord 'koloniaal' een nieuwe betekenis

Er is wat aan de hand met het woord koloniaal en verwante termen als kolonisator, koloniseren en neokolonialisme.