Ga Artikel 1 niet veranderen, maar vieren

Aanvulling van Artikel 1, zoals het COC bepleit, is nergens voor nodig. Het artikel verbiedt immers al discriminatie ‘op welke grond dan ook’, stelt Bas de Gaay Fortman.

Het COC pleit voor aanvulling van de discriminatiegronden in artikel 1 van de Grondwet met een specificatie van seksuele geaardheid (Trouw, 3 augustus). Dit is onnodig en contraproductief. Om dat in te kunnen zien is simpele kennisname van deze (door de auteurs onvolledig weergegeven) tekst voldoende:

‘Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.’

Onze Grondwet is de enige ter wereld die begint met het woordje ‘Allen’. Om trots op te zijn. Niet alleen de eigen burgers, maar ieder die onder Nederlands gezag valt heeft recht op gelijke behandeling. Dat geldt al vanaf 1798. Pas vanaf de grote grondwetsherziening van 1983 wordt deze bepaling toegespitst op een discriminatieverbod. Het is een weliswaar late maar onmisbare reactie op de Holocaust. Genoemde gronden stonden alle reeds in het door het kabinet Den Uyl in 1976 ingediende wetsontwerp. De Tweede Kamer vroeg toen aandacht voor discriminatie op grond van seksuele geaardheid. Daarop is na discussie een amendement van Marcus Bakker door de regering overgenomen met de formulering ‘of op welke grond dan ook’. Het betekende een publieke doorbraak in de homo-emancipatie.

IJzersterke tekst

In het staatsrechtelijk commentaar op de Grondwet (het ‘Groene boekje’) wordt het zo gezegd: “Discriminatie is moeilijk te definiëren. Het begrip duidt op onderscheid dat krenkend is. De in Artikel 1 opgesomde gronden zijn niet limitatief gezien het slot ‘op welke grond dan ook’. Veelal zullen dominante maatschappelijke opvattingen bepalen of iets als discriminatie moet worden gezien.”

In de Nederlandse Grondwet ligt een gedegen basis voor zowel wetgeving als dagelijks moreel-politiek beraad. Artikel 1 biedt daarbij een ijzersterke tekst ter ondersteuning van dagelijkse strijd tegen discriminatie, zoals uitgewerkt in de Algemene Wet Gelijke Behandeling en in het Wetboek van Strafrecht. Meer en meer verschijnen er dan ook bordjes met de tekst van Artikel 1 in en bij gemeentehuizen. Begrijpelijk, want ook gemeenteraadsleden zweren of beloven trouw aan de Grondwet en hun kiezers moeten weten wat dat inhoudt.

Sluit daarbij aan en plaats het bordje met die tekst ook bij het kantoor van het COC, wellicht versierd met de regenboogvlag. Vier artikel 1, waar en wanneer maar mogelijk.

Lees ook:

COC: Leg de rechten van lhbti’ers vast in artikel 1 van de Grondwet

De coalitie moet maar eens de belofte inlossen die in het regeerakkoord staat, om rechten van lhbti’ers grondwettelijk vast te leggen, vinden Astrid Oosenbrug en Philip Tijsma van COC Nederland.