Fastfoodverbod? Begin liever met de suikertaks

Die grote, gele M langs de snelweg. We kennen hem allemaal, hij is namelijk niet te missen. Ook niet voor de jengelende kinderen op de achterbank. Vlak voor etenstijd is de afslag snel genomen. Een hamburger en een frietje voor iedereen kopen is makkelijker dan thuis een gezonde maaltijd koken.

Er is geen ouder die zijn kind expres te dik en ongezond laat worden. Toch is zo’n 15 procent van alle kinderen te dik. Daar spelen fastfood en andere vormen van industrieel bewerkt voedsel een grote rol in. En we weten dat daar op den duur gezondheidsproblemen mee samenhangen. Overigens is de helft van de volwassenen ook te dik. Velen zorgen niet goed voor de eigen gezondheid, kun je constateren.

Dat dat te maken heeft met het grote aanbod aan ongezond eten – in supermarkten, op stations en in winkelstraten, in sport- en schoolkantines – wordt inmiddels breed erkend. In 2018 sloot staatssecretaris Paul Blokhuis een Preventieakkoord dat onder meer overgewicht aan moest pakken, maar vorig jaar concludeerde het RIVM dat de vrijblijvende aanpak ervan niet gewerkt heeft.

Te weinig vooruitgang

Het wetenschappelijk instituut van het CDA pleit nu in het rapport Gezond leven. De zorg voor het lichaam als gemeenschappelijk goed voor een veel hardere aanpak. Daarbij heeft de overheid nadrukkelijk een rol, want de markt heeft te weinig vooruitgang laten zien. Het instituut pleit onder andere voor het goedkoper maken van gezond voedsel en het duurder maken van ongezond voedsel, en voor het verbieden van reclame voor ongezond eten en het beperken van het aanbod van fastfood. Met als stok achter de deur de mogelijkheid om een minimumleeftijd voor fastfood in te stellen.

Geen kinderfeestjes in het fastfoodrestaurant, geen frietje na de zwemles: dat zijn drastische maatregelen, die de eigen verantwoordelijkheid van ouders ernstig beperken. Met tabak en alcohol is uiteindelijk voor een minimumleeftijd gekozen, voor ongezond eten zijn er nog andere maatregelen te beproeven, die minder ingrijpend en bewezen effectief zijn. Meest voor de hand liggend is het goedkoper maken van gezond en het duurder maken van ongezond eten en het aan banden leggen van reclame voor ongezond voedsel.

Dat de Tweede Kamerfractie van het CDA dit ultieme voorstel van het eigen wetenschappelijk instituut meteen verwierp, is daarom wel te begrijpen. Maar de partij mag wel eens goed in de spiegel kijken, want zelfs de suikertaks haalde het verkiezingsprogramma van het CDA niet.

Hopelijk schudt het rapport van de eigen denktank het CDA wakker. Dat zou meer vaart kunnen zetten achter de kabinetsplannen voor serieuze prijsmaatregelen om overgewicht in de samenleving aan te pakken. Want dat het overlaten aan de markt niet werkt, is inmiddels wel duidelijk.