Er is weinig in te brengen tegen het afschaffen van subsidie op zonnepanelen

Hoe stimuleert een overheid burgers om schone technieken te gebruiken als die nog erg duur zijn? Met subsidies. Subsidies kunnen zo’n stimulans zijn, en de subsidie voor zonnepanelen die zo’n twintig jaar geleden werd ingevoerd was en is dat. Mede door die regeling is Nederland een zonnepanelenland geworden. Zo’n 1,5 tot 2 miljoen Nederlandse daken zijn van zonnepanelen voorzien. Er is in Europa waarschijnlijk geen land met een hogere panelendichtheid.

Hoe succesvol ook, zo’n subsidie moet per definitie tijdelijk zijn. Alleen daarom al is het een goed idee van minister Jetten om deze subsidie vanaf 2025 te verlagen en in 2031 af te schaffen. Maar er is nog een reden. Kern van de regeling is dat panelenbezitters de opgewekte stroom die zij zelf niet nodig hebben, kunnen terugleveren aan het net. Die stroom wordt verrekend met de stroom die panelenbezitters wel van het net afnemen. De extra kosten die dat met zich meebrengt, worden verhaald op de niet-panelenbezitters. Dat is logisch, maar heeft ook iets oneerlijks. In de praktijk hebben veel bemiddelde Nederlanders panelen aangeschaft en van deze regeling geprofiteerd.

Zonnepanelen zijn goedkoper en beter geworden

Het voordeel van subsidies is dat de overheid zijn burgers de goede kant op lokt. Nadeel is dat er rumoer ontstaat als ze worden afgebouwd of afgeschaft. Dan klagen burgers dat ze minder subsidie krijgen dan verwacht, of dat ze geen subsidie krijgen terwijl anderen die eerder wel kregen. Of er wordt geklaagd dat de subsidie te vroeg ophoudt. En ja: er zijn nog altijd veel meer daken zonder panelen dan met.

Is verlenging van de regeling nodig om dat einddoel - nog veel meer panelen - te halen? Daar lijkt het niet op. Zonnepanelen zijn in de twintig jaar dat de regeling gold beter en goedkoper geworden. Bedrijven die ze installeren zijn er genoeg, al zitten ze soms krap in hun personeel. Er is een markt die werkt. Tegelijkertijd is stroom veel duurder geworden. Daardoor verdient een investering in zonnepanelen zich nu sneller terug dan twintig jaar geleden. Ook als de subsidie wordt verlaagd en de regeling verdwijnt, blijft het financieel aantrekkelijk om voor zonnepanelen te kiezen.

Blijft er één vraag over. Installeren woningbouwcorporaties als de subsidie wordt afgebouwd nog wel panelen op huurwoningen? Oppositiepartijen PvdA en GroenLinks betwijfelen dat en willen Jettens plan daarom niet steunen. Eerst moet de bewindsman aantonen hoeveel corporatiewoningen zonnepanelen krijgen, iets wat Jetten donderdag in een Kamerdebat over de kwestie niet kon.

Op zich hebben PvdA en GroenLinks een punt: het is belangrijk dat ook corporatiewoningen vergroenen. Maar dat kan best met minder, en op termijn zelfs zonder subsidies. Dat beide partijen niet kunnen aangeven hoe ze de corporaties hierin willen helpen, maakt hun verzet tegen Jettens plan er niet geloofwaardiger op.