Een volk van roddelende big brothers, is dat echt wat we willen zijn?

Ik heb een paar geheimen. Niks crimineels, er zijn gewoon zaken die ik voor mezelf wil houden. Noem het mentale huisvrede. Er zitten ook ­sloten op mijn huisdeur, niet alleen om mijn spullen te beschermen, maar vooral ook omdat ik geen vreemden in mijn privé­vertrekken wens.

Soms kijk ik met verwondering naar de nonchalance waarmee planeetgenoten omgaan met privacy. Kunt u zich het referendum nog herinneren over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017, beter ­bekend als de sleepwet? Waarschijnlijk niet, want slechts de helft van de stemgerechtigde Nederlanders kwam opdagen, een percentage dat vooral te danken was aan de gelijktijdig gehouden gemeenteraadsverkiezingen. Van die magere helft vond bijna de helft het wel best, zo’n sleepwet, met dat eeuwige adagium van de domheid: ik heb niets te ­verbergen.

Hoor en wederhoor? Vergeet het maar

Het recentste modeverschijnsel op het ­gebied van onze privacyhaat zijn de juice­kanalen. Op zich is er niets nieuws onder de zon. Roddelen is zo oud als de mensheid en juicekanalen verschillen niet van de oude roddelmedia in hun obsessie met Bekende Nederlanders. Nieuw is wel dat ze de minder fraaie kenmerken van de online samenleving tonen: het eigen rechtertje spelen ­zonder de spelregels in acht te nemen die voor echte rechters gelden, zoals de ­onschuldpresumptie.

Journalistieke principes worden evenmin nageleefd, zoals recent bleek uit het kort-­geding dat zangeres Samantha Steenwijk aanspande tegen Yvonne Coldeweijer van het juicekanaal Life of Yvonne. Hoor en wederhoor? Vergeet het maar. De kwestie zelf, een roddeltje rond het gebruik van illegale dieetpillen, lijkt onbeduidend, maar de schade aan Steenwijk is mooi wel toegebracht en het is niet de eerste keer dat Coldeweijer over de schreef ging (eerder deelde ze tijdens de gijzeling in de Apple Store in Amsterdam gevoelige informatie, die óók voor de gijzelnemer toegankelijk was).

In de strijd tegen de fatsoensrakkers is alles geoorloofd

Een andere roddelkont van de nieuwe tijd is oud-wethouder en oud-burgemeester van Leeuwarden Geert Dales. Op The Post Online publiceert hij opiniestukken waarin hij vaagjes schermt met zijn insider-kennis, meestal hoogst suggestief, zoals in zijn ­recente publicatie over de ­MeToo-zaak bij D66 rond Frans van Drimmelen. Dales strooit gul met niet-onderbouwde aantijgingen: in de strijd tegen de ‘fatsoensrakkers’ van D66 is blijkbaar alles geoorloofd. Ondertussen is het Dales zelf die de fatsoensrakker uithangt, met zijn verontwaardiging over ‘werkvloergeilneverij’, over het ‘donjuaneske gedrag van partijoprichter Hans van Mierlo’ en, o ironie, ‘de achter­bakse roddelarij van Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma’.

Roddelen is menselijk, ja, maar door internet krijgt de roddel een ijzingwekkend groot en onuitwisbaar bereik. Iedereen is vogel­vrij. Fatsoensrakkers houden niet van geheimen: zijn je gordijnen gesloten, dan trekken zij ze open. Is dat wat we willen zijn, een volk van big brothertjes?