FramingHans de Bruijn
Een uitkering krijg je niet, die heb je verdiend
Barack Obama voert campagne en gaat de strijd aan met een rechtse Republikein, die flink wil hakken in de sociale zekerheid. ‘Waarom maken mensen gebruik van de sociale zekerheid?’, vraagt hij. ‘Omdat ze er keihard voor werken. Ze hebben er gebarsten handen voor over. Hebben er lange uren voor gemaakt. Hebben een pijnlijke rug en slechte knieën over voor sociale zekerheid.’
Wat is de kracht van deze framing?
1
In het rechtse verhaal is sociale zekerheid iets wat je van de overheid krijgt. Een uitkering is geld dat van de overheid naar jou gaat. De overheid verzorgt je. Sociale zekerheid is snoepgoed, zegt die rechtse Republikein van zojuist – je eet uit de staatsruif. Bij Obama is sociale zekerheid iets wat van jou is. Waarvoor je je een slag in de rondte heb gewerkt.
2
Een rechtse senator legt uit hoe links denkt. Links, zegt hij, verkondigt dat mensen zwak zijn. En dus krijgen ze allerlei rechten, een recht-zus en een recht-zo. En dus wordt de overheid voortdurend groter en logger om al die rechten te kunnen honoreren. Nee, zegt Obama, die lange uren en al die opoffering laten zien hoe sterk mensen zijn. En daarom hebben ze een recht op sociale zekerheid.
3
In het rechtse verhaal is sociale zekerheid een teken van afhankelijkheid, en dat is moreel fout. Bij Obama is sociale zekerheid een teken van respect voor die gebarsten handen, pijnlijke ruggen en slechte knieën.
Met een slimme term kun je de werkelijkheid niet alleen beschrijven, maar ook maken. Hans de Bruijn is bestuurskundige en debatspecialist. Wekelijks analyseert hij de sturende taal van beleidsmakers.