Een politieke crisis, maar daadkracht blijft uit

Het idee was om een paar dagen te gaan zeilen, in mijn eentje op het Markermeer. Een soort zeilende retraite, met een nachtje aangemeerd in het haventje van handgemaakt natuurschoon, de Marker Wadden. Een zeilboot met een spartaanse kajuit volstond, slaapzak en een tas met eten mee. Even geen krant aan het hoofd. Wel een boek mee: Ware tolerantie. Hoe we onszelf kunnen zijn en elkaar toch kunnen verdragen, een serie essays onder redactie van oud-collega Marcel ten Hooven.

Het liep toch iets anders. Eerst was er weinig wind en veel regen. Vervolgens stond de wind verkeerd om de Wadden te bereiken, ik arriveerde als een verzopen kat in het haventje van Edam.

De volgende dag werd een gevecht met harde wind, pittige golven en alle hens aan dek. De retraite werd hard werken om op koers te blijven. Ik maakte toen iets mee waar ik geen ervaring mee had: de zeilboot liep steeds uit het roer en loefde ondanks tegenstuur steeds op naar waar de wind vandaan kwam. Een ervaren zeiler vertelde later in de haven van Monnickendam dat de oorzaak een simpel probleem was: te veel zeil bij een te harde wind. Met minder zeil loopt je boot niet uit het roer. Dus ik had het grootzeil moeten reven en wellicht ook zonder fok moeten zeilen.

Weinig optimisme

De hele week zijn die twee zinnen in mijn hoofd blijven hangen: uit het roer lopen en te veel zeil bij te harde wind. Zinnen die een-op-een op de werkelijkheid kunnen worden geplakt en zo begon ik ook de krant te lezen. Dit stemde tot weinig optimisme afgaande op de waarnemingen van onze columnisten.

“De Kamer liet – wederom – zien dat ze op drift is, niet gehinderd door enige zelfbeheersing”, schreef Bart Zuidervaart, chef van de politieke redactie deze week in zijn column over het ‘sms’jes-debat’. Misschien wel als een vervolg op een niet misselijke conclusie van politiek volger en duider Hans Goslinga in zijn column van vorige week zaterdag: “De polarisatie was destijds een strategie, een middel om de christelijke kiezers tot een keuze tussen conservatief en progressief te dwingen; nu is het veel meer een doel op zichzelf geworden, een verdienmodel voor macht en invloed. Van ideologische gedrevenheid is nauwelijks sprake.”

Ook Rob de Wijk, onze deskundige op het gebied van buitenlandse zaken en internationale veiligheid, toonde zich deze week uitermate somber over het vermogen van de nationale politiek om hoofdzaken van de bijzaken te kunnen scheiden. “Realiseren politici zich eigenlijk wel dat we te maken hebben met een hele serie, elkaar versterkende crises? Want ik hoor vooral algemeenheden over de zich razendsnel ontwikkelende energiecrisis, de voedselcrisis en de economische crisis die worden aangejaagd door de oorlog en geopolitieke verandering. Wat ik als kiezer vooral zie, is collectieve hysterie over onbeduidende zaken als gewiste sms’jes van de premier.”

De wereld loopt uit het roer

Het zijn slechts enkele van de waarnemingen en conclusies van onze redacteuren en columnisten die ik in de afgelopen dagen tegenkwam over de werkelijkheid van deze dagen. We zitten in Nederland onmiskenbaar in een politieke crisis, daar waar daadkracht noodzakelijk zou zijn. Europa trilt op zijn fundamenten vanwege het verwoestende Russisch imperialisme in Oekraïne en de discussie over de status van Taiwan dreigt steeds meer in wapengekletter te eindigen. Er is te veel wind, de wereld loopt uit het roer.

De krant wil graag optimistisch getoonzet zijn, maar we kunnen helaas niet onder een deken kruipen. Dit is de werkelijkheid en het is onze taak die voor u te beschrijven. Maar een beetje minder zeil zou voor alle betrokkenen verstandig zijn.

Trouw-hoofdredacteur Cees van der Laan schrijft wekelijks over de discussies op de redactie en de keuzes van de krant.