‘Put u hoop uit linkse samenwerking?’, vroegen wij u vorige week. De antwoorden in onze mailbox: ja!
Bijeenvegen
Van harte onderschrijf ik de stellingen van Hans Goslinga: de samenleving is gefragmenteerd, de overheid heeft zich tegen zijn burgers gekeerd, wantrouwen alom; het liberalisme is tegen zijn grenzen gelopen. Het CDA heeft jarenlang de boeren de hand boven het hoofd gehouden en die laten de partij nu terecht vallen. Wat beginselen betreft past het CDA best bij links. Laat het CDA zijn restanten bijeenvegen en weer een beginselpartij worden.
Roelof Weitering Staphorst
Eeuwig dankbaar
Ik ben Poetin eeuwig dankbaar dat hij de Navo gereactiveerd heeft. Overal in Europa realiseren de politieke leiders zich dat ze samen sterk staan: united we stand, devided we fall. Bij een gemeenschappelijk vijand vallen onderlinge tegenstellingen weg. Hartelijk dank, Poetin!
Ik ben Rutte even dankbaar dat hij weigerde met twee linkse partijen te onderhandelen. PvdA en GroenLinks mochten los van elkaar aanschuiven en bijwagen zijn, of elkaar vasthouden en door Rutte buitenspel gezet worden. Och, waren PvdA en GroenLinks maar één partij geweest dan had Rutte hen niet zo makkelijk buiten de formatie kunnen manoeuvreren, dacht ik. Dat besef drong ook door tot de politieke leiders van de PvdA en van GroenLinks: twee keer tien zetels, dan ben je bijna de grootste partij van Nederland! Hartelijk dank, Rutte!
Rudy Schreijnders Maarssen
Samenwerken
In deze tijd van polarisatie is het hoopvol dat links gaat samenwerken. Alleen al om te laten zien dat samenwerken boven het eigen gelijk gaat.
Henk Sieben Rekken
Ketelmuzikanten
In de hoogtijdagen van het kabinet-Den Uyl werd ik lid van de PvdA, maar sinds begin jaren tachtig word ik niet vrolijk van de politiek. Wiegel en Van Agt draaiden de sociaaldemocratie vakkundig de nek om en de VVD deed verdekt hetzelfde in de Paarse kabinetten. Arme Wim Kok. De liberale wind was koren op de molen van ketelmuzikanten: Fortuyn, Baudet, Eerdmans, Nanninga. Wilders blijft roepen langs de zijlijn. En Rutte blijft ook, de VVD steeds groter makend. Knap hoor, maar funest voor het land.
Wat is er loos? Het CDA werd uit arren moede neoconservatief, D66 verslikte zich in zijn pragmatisme en wat de CU bezielt, is mij een raadsel. En links? De SP behoort tot de categorie ketelmuzikanten: veel geschreeuw en weinig wol. Alleen van de PvdA en GroenLinks is nog enig heil te verwachten, mits zij fuseren, dat spreekt vanzelf. Anders moet ik als alleen overgebleven sociaaldemocraat het licht uitdoen.
Jan Willem Ilsink Lochem
Gematigde autocratie
Het is te vrezen dat veel Groningers en slachtoffers van het toeslagenschandaal de Nederlandse rechtsstaat beschouwen als een vehikel met ‘garantie tot op de hoek’. Wij denken te leven in een democratie, totdat de staat ineens de ‘schurk met een hoge hoed op’ blijkt te zijn, zoals rechtsgeleerde Jack ter Heide het zo treffend formuleerde. Dan blijken de garanties van onafhankelijke rechtspraak en volksvertegenwoordigende parlementariërs vooral verdedigingsmechanismen van een immorele bureaucratie; misschien is Nederland dan ook eerder een ‘gematigde autocratie’ te noemen dan een democratie.
Zo bezien is polarisatie van groot belang voor de burger: het is een katalysator tegen het samenklonteren van de macht. En daarom is de formatie van een reëel alternatief door links van groot belang voor het zelfreinigend vermogen van onze samenleving.
Albert Koeman Rijswijk
Fundamentele keuzes
PvdA en GroenLinks zouden een aansprekend manifest moeten formuleren, een schets voor de ‘verantwoordelijke samenleving’ waarin mensen tot hun recht kunnen komen, de burger de kans wordt gegeven om verantwoordelijkheid te dragen. Politiek betekent een appel op verantwoordelijke burgers dat fundamentele keuzes gemaakt moeten worden om fundamentele problemen op te lossen.
Crisisverschijnselen zijn niet op te lossen met ‘crisismanagement’. Het gaat hier om symptomen van ontwrichting van de samenleving. De Groninger aardgaswinning, het toeslagenschandaal en de verstikkende bureaucratie maken elke dag opnieuw zichtbaar en voelbaar hoe de bodem onder de gehele samenleving in ernstige mate in beweging is. Het gaat in alle gevallen om de gevolgen van het gevoerde beleid en foute beleidskeuzes.
De hoop op linkse samenwerking zal vooral moeten komen door een overtuigend politiek verhaal. Dat is meer dan alleen maar een veranderend maatregelenpakket. Het gaat om grenzen aan de ongebreidelde economische groei, de dringende noodzaak van een nieuwe balans op het gebied van klimaat, natuur en milieu, vertrouwen in de burger en een dienstbare overheid.
Piet Swart Nooitgedacht
