DNB legt probleem van loon-prijsspiraal te eenzijdig bij de vakbonden

President Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) heeft voorzichtig aandacht gevraagd voor het risico dat er donkere wolken aan de economische horizon kunnen komen. Maar de DNB-president legt de verantwoordelijkheid hiervoor wat eenzijdig neer bij de vakbonden. Die zouden volgens Knot nu wel erg hoge looneisen stellen.

Het was de eerste keer in lange tijd dat de DNB-president zondag bij het programma Buitenhof zijn ‘beetje zorg’ uitte over de looneisen. Tot voor kort propageerde Knot juist hogere lonen: zo’n 6 tot 7 procent loonstijging was volgens hem reëel. Maar de verhoging van 10 procent die FNV nu eist, is volgens Knot te veel.

Die 10 procent is inderdaad een stuk hoger dan de 5,2 procent inflatie die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in april noteerde. Knots vrees is terecht dat bedrijven na een forse loonsverhoging die extra loonkosten weer snel willen compenseren door hun prijzen opnieuw te verhogen. En dat kan dan weer leiden tot nieuwe hoge looneisen. Zo’n loon-prijsspiraal kan ertoe leiden dat Nederland in een recessie belandt.

Aan ‘graaiflatie’ moet in ieder geval paal en perk worden gesteld.

De DNB is de inflatie aan het temperen door de rente stapsgewijs te verhogen. Maar daar zitten risico’s aan, want daardoor kan de economische groei ook tot stilstand komen. Knot zegt echter dat de DNB niet zal aarzelen de rente te verhogen als de inflatie niet tot stilstand komt.

De vakbond FNV voelt zich inmiddels sterk genoeg om de kritiek te pareren. Dankzij de grote tekorten op de arbeidsmarkt, boekt de vakbond nu weer successen met stevige loonsverhogingen en ledengroei. De loonstijging is gerechtvaardigd, vindt de vakbond, omdat multinationals bijzonder hoge winsten boeken; winst, waar tot nu toe vooral de bedrijfstop en de aandeelhouders van profiteerden. Werknemers hebben als consument te lijden onder de hoge inflatie van 11,2 procent vorig jaar. Bovendien blijkt uit FNV-onderzoek dat veel bedrijven de consumentenprijzen zelfs harder hebben laten stijgen dan de inflatie.

Economen noemen dit ‘graaiflatie’, al wil de FNV zover niet gaan. Aan deze ongeremde prijsstijging moet in ieder geval paal en perk worden gesteld. De werkgeversorganisaties wijzen erop dat bedrijven ook andere redenen kunnen hebben voor de te forse prijsstijgingen, zoals herstellen van de coronaperiode. Dat neemt niet weg dat van ondernemers mag worden verwacht dat ze ook hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen en zich niet uitsluitend op een hogere winst richten. Het had de DNB daarom niet misstaan om naast de waarschuwing voor te hoge looneisen, ditmaal ook bedrijven op te roepen hun prijzen niet bovenmatig te verhogen.