De grapjes in VI komen stelselmatig neer op afzeiken en belachelijk maken, ofwel het uitsluiten, van anderen, met name vrouwen, mensen van kleur en lhbti+’ers, stellen filosofen Karen Vintges en Michiel Leezenberg, verbonden aan de UvA .
Ze komen dus terug – en ze komen ermee weg. Media leken geobsedeerd door de vraag of Johan Derksen, René van der Gijp en Wilfred Genee met hun praatprogramma Vandaag Inside terug zouden komen of niet. Alsof er geen oorlog in Oekraïne, geen aanhoudend toeslagenschandaal en geen relatiecrisis van André Hazes jr zijn.
Nu blijkt dat Derksens bekentenis dat hij een vrouw met een kaars heeft gepenetreerd, die in de volgende uitzending halfhartig werd teruggetrokken, niet heeft geleid tot enige sancties. De kijkcijfers zijn heilig.
Waarom zouden we ons überhaupt druk maken over het gebabbel van drie mannen, van wie het gevoel voor humor zich lijkt te beperken tot het belachelijk maken van anderen? Maakt de roep om VI van de buis te halen dit drietal niet tot martelaars van de vrijheid van meningsuiting?
Stelselmatig afzeiken en belachelijk maken
De klacht dat je door de hedendaagse cancelcultuur ‘tegenwoordig ook niks meer mag zeggen’, draait de zaken om: de drie worden niet tot zwijgen gebracht, maar sluiten zelf mensen uit. Wanneer deze babbelaars op hun woorden worden aangesproken, verklaren ze steevast dat het ‘maar een grapje’ was. De grapjes in VI komen echter neer op het stelselmatig afzeiken en belachelijk maken, ofwel het uitsluiten, van anderen; met name vrouwen, mensen van kleur en lhbti’ers. Bovendien bekritiseren ze minderheden dikwijls niet om wat ze zeggen, maar worden ze bespot om wat ze zijn.
De kleedkamer- en stamtafelpraat van VI is dus minder onschuldig dan die lijkt. Bij de grap over een honkbalknuppel naar aanleiding van Derksens verhaal verbleekt zelfs Trumps ‘grab them by the pussy’. De YouTube-compilaties van Derksens en Gijps uitspraken over ‘vrouwtjes’ laten zien dat het eerder obsessies dan incidenten betreft: het zijn geen uitingen van meningen, maar uitdrukkingen van de macht van witte mannen. Ook Derksens penetratieverhaal draait niet om een legitieme mening, maar om een strafbaar feit – dat de dader en zijn maatjes vergoelijken als niet meer dan een kwajongensstreek.
Stamtafel- en kleedkamergrappen over vrouwen en minderheden zullen altijd blijven bestaan; maar ze verdienen geen uitvergroting of vergoelijking op televisie. En kritiek erop is geen woke- of cancelcultuur, maar het zichtbaar maken en bekritiseren van machtsmechanismen.
Lees ook:
En nu is het echt: Talpa bevestigt terugkeer Vandaag Inside
Eerst noemde Talpa de uitlatingen van Johan Derksen over een terugkeer van Vandaag Inside nog voorbarig. Een dag later laat de tv-producent weten dat het kijkcijferkanon inderdaad deze maandagavond weer te zien is.
