De schade van een meltdown in Borssele is onverzekerbaar

Wie de kleine lettertjes van de schadeverzekering bestudeert, komt ook een paragraaf tegen over schade die niet gedekt wordt. Behalve oorlog wordt ook schade "veroorzaakt door of samenhangend met atoomkernreacties" niet gedekt.

Deze uitsluiting is niet toevallig. Er is namelijk een afspraak tussen de verzekeringsmaatschappijen dat zij niemand individueel zullen verzekeren tegen de risico's van ongevallen met kernenergie.

Om schade door kernenergie vergoed te krijgen, moet je je wenden tot de eigenaren van de kerninstallaties. Maar bij grote ongelukken zul je daar bot vangen. De exploitanten van kerncentrales hoeven zich maar beperkt te verzekeren tegen de schade die anderen ervan ondervinden. Dat is geregeld in internationale verdragen. De wettelijke aansprakelijkheid van de kerncentrale-exploitanten is beperkt bij de Verdragen van Parijs (1960) en Brussel (1963). Deze verdragen liggen ten grondslag aan de Nederlandse Wet Aansprakelijkheid Kernongevallen (Wako).

Waarom is de aansprakelijkheid beperkt? In het gemeenschappelijk commentaar bij het Verdrag van Parijs lezen we: "In de eerste plaats omdat volgens het geldende recht de exploitanten van kerninstallaties onbeperkt aansprakelijk zouden zijn terwijl het duidelijk is dat onbeperkte financiële dekking onmogelijk kan worden verkregen."

Ook lezen we: "De zeer zware financiële lasten, die het gevolg zouden kunnen zijn van onbeperkte aansprakelijkheid, zouden de ontwikkeling van de kernindustrie ernstig in gevaar kunnen brengen."

In maart 2003 stelde Juhani Santaholma van de Finse Energie-industrie-commissie dat onbeperkte aansprakelijkheid zal leiden tot het faillissement van de exploitant van de kerncentrale, wanneer zich een ongeluk voordoet. Hij zei dit in reactie op de plannen om in Finland een nieuwe kerncentrale te bouwen.

De Wet Aansprakelijkheid Kernongevallen beschermt dus vooral de kernindustrie. De kernindustrie is voor de Europese Commissie en de Nederlandse regering blijkbaar een belangrijker waarde dan de waarde van de bevolking en het milieu.

Nu is de maximale aansprakelijkheid voor de exploitant van een nucleaire installatie 180 miljoen euro. De staat zorgt voor een aanvullende dekking tot 900 miljoen euro. In 2007 stelde de Nederlandse regering voor om het bedrag dat de overheid op moet hoesten, te verhogen naar 3,2 miljard euro. De regering merkte op "dat hiermee uitdrukkelijk niet bedoeld is de indruk te wekken dat met het gekozen bedrag alle financiële gevolgen van een ernstig kernongeval kunnen worden vergoed. Een dergelijke schade zal immers vele malen groter kunnen zijn."

En dat klopt. De schade van het ongeluk te Tsjernobyl in 1986 is zeker 210 miljard euro. En analisten van Bank of America Merrill Lynch hebben op 31 maart 2011 een voorlopige schatting gepubliceerd van de schade van het ongeluk met de kerncentrales in het Japanse Fukushima: 133 miljard dollar (94 miljard euro).

Minister Verhagen van economische zaken deed op 11 februari dit jaar in de nota 'Randvoorwaarden voor de bouw van nieuwe kerncentrales' opnieuw het voorstel om de schadebedragen te verhogen naar 3,2 miljard. Blijkbaar is het voorstel uit 2007 nog niet ingevoerd.

Maar als de nieuwe kerncentrales veilig zijn, zoals de voorstanders van kernenergie onder wie Verhagen zelf graag zeggen; waarom moet de aansprakelijkheid bij schade dan beperkt worden? Óf de kerncentrales zijn veilig en de aansprakelijkheid kan onbeperkt zijn. Óf ze zijn onveilig en dan moeten we rekening houden met schade waar de bevolking zelf voor op moet draaien. Logischer is het dan om die kerncentrales helemaal niet te bouwen.

undefined