Opinie
De 'polder' staat klaar voor nieuwe uitdaging
Het was een bijzonder moment in de kabinetsformatie. Het kabinet in spe zocht voor (de uitvoering van) zijn toekomstig beleid draagvlak bij het maatschappelijk middenveld door werkgevers- en werknemersorganisaties voor overleg uit te nodigen. VNO-NCW-voorzitter Wientjes kwalificeerde dit als 'de polder is terug'. Maar deze kwalificatie doet 'de polder' geen recht. De polder is nooit weggeweest.
De Nederlands overlegeconomie kent immers diverse niveaus waar werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers elkaar treffen. Op het niveau van het arbeidsproces bestaat er een veelvoud van formele en informele werkoverlegorganen en -contacten. Op bedrijfsniveau is er de ondernemingsraad, waarvan Nederland er ongeveer 1200 telt. Op overkoepelend niveau van sector, bedrijfstak of concern functioneert de collectieve arbeidsovereenkomst, waarvan er zo'n 700 voorkomen in ons land. Daaromheen functioneert een (voor)overleg-circuit van de sociale partners. Op landelijk niveau is er de Stichting van de Arbeid en de Sociaal-Economische Raad.
Ervaring telt ook
Anders dan de uitroep 'de polder is terug' suggereert, hebben ook deze landelijke gremia de afgelopen maanden behoorlijke resultaten geboekt. In juni sloot de Stichting van de Arbeid met toenmalig staatssecretaris Zijlstra een convenant over het erkennen van verworven competenties. Vrij vertaald komt het erop neer dat naast officiële diploma's ook opgedane ervaring van een medewerk(st)er gewaardeerd moet worden in huidig of toekomstig werk.
De Ser heeft onlangs een ontwerpadvies aan de regering uitgebracht waarin wordt gepleit voor bindende afspraken over energiebesparing, schone technologie en klimaatbeleid voor bedrijven, instellingen en burgers. Dat sluit vrijwel naadloos aan bij de zogeheten Woningbouwcoalitie, een gezamenlijke oproep van vijftien organisaties aan de Tweede Kamer en formerende partijen. Kortom, 'de polder' functioneert als overlegeconomie in diverse vormen en omgevingen.
Co-creatie
Ander voorbeeld. In januari 2011 publiceerden de werkgeversvereniging AWVN en de vakbonden CNV Vakmensen, FNV Bondgenoten en De Unie het manifest 'Naar nieuwe arbeidsverhoudingen', met als elementen de werknemer en zijn of haar kundigheid, een nieuwe arbeidsmarkt gericht op maximale participatie, duurzame inzetbaarheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daarbij 'ligt de nadruk dan niet alleen op onderhandelen maar ook op co-creatie'. Dit manifest bevat relevante bouwstenen voor het nieuwe kabinetsbeleid, waarvan de derde pijler heet te zijn duurzame en vernieuwende economie.
De sociale partners hebben in de afgelopen twee jaar een sociaal-economische agenda ontwikkeld op het terrein van arbeidsmarkt en arbeidsverhoudingen, zorg en woningmarkt. Genoeg materiaal om 'bruggen te slaan' in de polder. In het nieuwe regeerakkoord wordt 250 miljoen euro uitgetrokken voor verbetering van de sociale agenda. Dat vraagt wel om een vernieuwende kijk op bedrijfsrelaties.
De lopende band heeft plaatsgemaakt voor ketens in en tussen bedrijven, diensten en instellingen. Een meervoudige keten van bedrijfs- en kennisnetwerken is ontstaan van waardetoevoeging, logistiek, informatie, kennis en ecologie. Op die gebondenheid moeten sociale partners en kabinet inspelen als ze een nieuwe sociale agenda willen opstellen voor een duurzame en vernieuwende economie. De diverse spelers in de polder raken daardoor in dubbele betekenis geboeid door ketens.
undefined
