De minuscule, onzichtbare vijand

Hadden we niet, net als de Northern Territory News – een Australische krant – deed, een aantal blanco ­pagina’s bij deze zaterdageditie van Trouw kunnen voegen, om een dreigend tekort aan wc-papier te helpen opvangen? De premier sprak van fases en kantelpunten, op die ingelaste persconferentie van donderdagmiddag, toen hij weer naast de man stond die hij twee dagen eerder nog per abuis de hand had gedrukt na de verkondiging dat handen schudden niet meer moest.

Dat gold toen als een opvallende, maar weinig verplichtende richtlijn; die van donderdag echter kostten veel meer, niet alleen economisch, maar ook in het hart. Ik had er althans met een groeiend gevoel van onrust naar geluisterd, naar de sluiting van al die publieke instellingen, theaters, bioscopen, musea, naar de afgelasting van praktisch alle sportwedstrijden en naar de oproep tot sociale onthouding en het mijden van kwetsbare ouderen.

Er liep een koude rilling door mijn lijf toen ik Bruno de maatregelen hoorde opsommen, niet om zijn sobere voordracht, maar om de consequenties van zijn woorden voor de bevolking. Niet dat ik die kon overzien. En dat gebrek aan inzicht deel ik met de rest van de wereldbevolking, dus ook met Bruno. En met Mark. En met de man van het RIVM.

Ons brein is in de oerwoudstand

Onze hoofden zijn in alarmstand gezet. We denken, zei een psycholoog op de radio, louter met de grote hersenstam en niet met de neocortex. Ons brein is in de oerwoudstand. En die stand wil groepsvorming, achter anderen aanlopen in een veilige richting, wil toiletpapier. We hadden bij moeten drukken, in onze grote drukkerij, al heb ik mijn twijfels over de geschiktheid van het papier.

Nederland is een patiënt, zei de premier. Dat was vreemd: zo’n algemene ziekverklaring terwijl de meesten zich gezond voelden. Ik ging aan mijn eigen gezondheid twijfelen, het was of de hypochondrie ineens een volksaard was geworden.

Een kuchje, een droge hoest, een pijntje in de keel, een snuiven van de neus – het kreeg allemaal de zwaarte van een onheilstijding. Sinds die persconferentie was het land veranderd, het kantelen was al gebeurd, niemand kon zich nog onttrekken aan de aanwezigheid van die onzichtbare, minuscule vijand in ons midden, overal was hij voelbaar.

Papiergeld is besmet verklaard

Matthijs van Nieuwkerk zat in een lege DWDD-studio (maar wel met de alomtegenwoordige Eus), in winkels was papiergeld besmet verklaard, de NS verminderden de frequentie van de treinen, en mijn zoon zegde zijn verjaarslunch in een Amsterdams café af, vooral ook om opa’s en oma’s te ontzien – en ook een beetje zijn ouders.

Het is intussen vrijdagmiddag, 24 uur na de persconferentie. Ik ben nog niet in een supermarkt geweest, maar de berichten zijn verontrustend. Mensen bevoorraden hun huizen, als voor een langdurig beleg. Het hamstervirus verspreidt zich sneller dan het coronavirus.

Maar dan? Zitten we straks achter gesloten deuren en ramen, in onze eigen isoleercellen? Zijn de anderen de hel? Wekenlang pasta met saus uit blik. En over een paar dagen de zon, vijftien graden. Lente.

Met het oog van een antropoloog en de pen van een dichter doet Wim Boevink dagelijks verslag over de grote en kleine wereld om hem heen. Abonneer je op zijn column in onze mobiele app en lees hem als eerste.