De krant oogst lof en kritiek voor uitnodigen Chan Santokhi voor Anton de Kom-lezing

Het zal begin dit jaar zijn geweest dat we met een clubje betrokken mensen, onder wie Liesbeth van der Horst van het Verzetsmuseum en Wies Dinsbach van de Anne Frank Stichting, nadachten over wie we wilden uitnodigen voor de Anton de Kom-lezing van dit jaar. De soms felle discussies over het Nederlandse slavernijverleden en de oproep tot het maken van excuses namens in het verleden rijk geworden steden of de overheid kwamen ter tafel. Dit gold ook voor de berichten dat sinds de verkiezing van de nieuwe president van Suriname, Chan Santokhi, Nederland en de voormalige kolonie de vriendschapsbanden wilden herstellen.

Op enig moment kwam ter sprake of het een idee zou zijn om de Surinaamse president zelf voor de lezing uit te nodigen. We dachten dat het onhaalbaar zou zijn, maar wie niet waagt die niet wint, ook al zaten we nog diep in de coronabeperkingen.

We raadpleegden oud-CDA-politica Kathleen Ferrier, dochter van de eerste president van Suriname, die zeer veel mensen kent in Paramaribo. Zij sprak eerder de Anton de Kom-lezing uit, op basis waarvan zij later een prachtig boekje uitbracht. Zij berichtte ons later dat ons verzoek welwillend was ontvangen in Paramaribo. De Surinaamse ambassadeur in Nederland, Rajendre Khargi, oud-journalist bij onder andere het ANP, speelde in dit proces een belangrijke rol. Hij beijverde zich langs de officiële kant. Als president Santokhi de Anton de Kom-lezing kon combineren met een werkbezoek aan Nederland, dan ging hij graag op de uitnodiging in, luidde uiteindelijk het antwoord.

Beide landen willen de banden aanhalen na de periode-Bouterse

Zoals u ongetwijfeld gelezen hebt, heeft de president inmiddels een bezoek gebracht aan premier Rutte, heeft hij het parlement toegesproken (hetgeen zeer bijzonder is) en heeft hij koning Willem-Alexander bezocht en uitgenodigd voor een bezoek aan Suriname. Dit ter bevestiging dat beide landen serieus de banden willen aanhalen na de desastreuze periode-Bouterse.

Omdat de zaal van het Verzetsmuseum te klein zou zijn voor deze lezing van de president, werd geopperd de zaal van het Koninklijk Instituut voor de Tropen (Kit) te kiezen. Een symbolische plek uiteraard, omdat dit instituut en zijn voorlopers decennialang gericht zijn geweest op de Nederlandse overzeese gebieden (en tegenwoordig op de tropen in brede zin).

Op de aankondiging dat Santokhi de Anton de Kom-lezing zou uitspreken kwam naast lof ook kritiek, zoals u gisteren in de krant kon lezen. Santokhi wordt nepotisme verweten, hij zou een ‘neokoloniaal bestuurder zijn’. Ook zou hij te weinig doen om Suriname uit de economische misère te krijgen. “Hiermee wordt de plank helemaal misgeslagen’’, kritiseert Kofi Tawiah van het comité Boni de uitnodiging van Trouw en het Verzetsmuseum aan president Santokhi. Iets vileiner is de kritiek dat hij als Hindoestaan de lezing niet zou mogen uitspreken. Dit omdat in het hindoeïsme het kastenstelsel mensen zou onderdrukken.

Onze reactie is dat kritiek op de sprekers die wij uitnodigen altijd mogelijk is, maar dat dit nog geen reden is om mensen als Chan Santokhi, wettig gekozen tot president van Suriname, niet uit te nodigen. Al kan ik me niet voorstellen dat we rechts-populisten als Geert Wilders of Thierry Baudet zouden vragen in de geest van Anton de Kom een lezing te houden over tolerantie en vrijheid, tegen racisme en discriminatie. Kleur speelt bij onze keuzes geen rol. Het denken en doen van Anton de Kom is een inspiratie voor velen.