De invloed van besmettingen binnen de Haagse vierkante kilometer: van besmet debatteren tot een politieke crisis

Het coronavirus krijgt tot de dag van vandaag vele politici te pakken. Wat waren de gevolgen?

Nu de vlaggetjes voor de ‘coronabevrijdingsdag’ van aanstaande vrijdag al klaar liggen, is het tijd om de balans op te maken. Natuurlijk krijgt u als lezer de terugblikken, gedegen evaluaties en achtergrondverhalen over de coronapandemie. Maar de redactie van deze rubriek buigt zich vandaag over de invloed van besmettingen binnen de Haagse vierkante kilometer. En dan gaat het niet alleen over de recente coronabesmetting van staatssecretaris Gunay Uslu van Cultuur, waardoor haar interview met Trouw moest worden uitgesteld.

Het grootste wonder is nog wel premier Rutte, die er gedurende bijna twee jaar pandemie in slaagde om nergens besmet te raken. Hoewel? Begin februari verscheen de premier snipverkouden op zijn wekelijkse persconferentie. Op vragen hierover zei hij slechts: “Ik ben een klein beetje verkouden, maar ik kan u verzekeren, ik heb alle zelftestjes gedaan en het is een gewone verkoudheid gelukkig”. Hoe deze testen waren uitgevoerd, wilde hij niet zeggen. “Er kijken ook kinderen.”

Rutte negeerde zijn eigen dringende advies om thuis te blijven bij klachten

In ieder geval negeerde hij zijn eigen dringende advies, om thuis te blijven bij klachten. Rutte had sowieso een beetje moeite met testen. Vorig jaar februari – Nederland stond al maandenlang vol teststraten – liet hij zich ontvallen nog nooit een PCR-test te hebben gedaan. Ondanks zijn internationale ontmoetingen en drukke agenda. Zelf vond hij er niets geks aan. “Een PCR-test is alleen voor als je klachten hebt.”

Over naar de wél besmette personen. Het beruchtste geval is met stip Kajsa Ollongren, die het nieuws van haar positieve test ontving toen ze als verkenner op 25 maart 2021 aan het werk was op het Binnenhof. Overhaast naar huis, papieren meegegrist, langs de wachtende fotografen, hup de dienstauto in, en de rest is geschiedenis. De bekroonde nieuwsfoto zou de formatie diepgaand beïnvloeden, en het ‘functie elders’ schuurt tot de dag van vandaag.

Waar Ollongren haar besmetting opliep is niet helemaal zeker, maar de kans is groot dat de ziekte van van Mona Keijzer daar mee te maken had. Die was waarschijnlijk al besmettelijk tijdens de voorgaande ministerraad. Daardoor moesten alle kabinetsleden zich laten testen
(mogelijk dus de eerste test voor Rutte). Naar de letter had Ollongren zich aan de RIVM-regels gehouden door toch buitenshuis te gaan werken. Maar dat het niet helemaal netjes was, begreep het kabinet toen wel: de ministerraad vond daarna digitaal plaats. Of de chauffeur van Ollongren corona kreeg, is niet bekend gemaakt.

Azarkan negeerde quarantaineregels

In de week erna wilde Denk-fractievoorzitter Farid Azarkan zo graag bij het spannende debat over de positie van demissionair premier Rutte zijn, dat hij de quarantaineregels negeerde. Nieuwsuur bracht later het bewijs dat Azarkan drie dagen ervoor een positieve testuitslag had gekregen, na een corona-uitbraak op de fractie van Denk. Dit was in de tijd dat Nederland in de derde coronagolf zat, de horeca was dicht en de avondklok gold.

Gedoe was er voortdurend rond Thierry Baudet, die zich helemaal niet wilde laten testen, geen afstand hield tot andere Kamerleden, geen mondkapje droeg en de bodes op de schouder bleef kloppen. In mei vorig jaar had hij een griepje. “Misschien gewone griep, misschien de coronagriep, dat weet ik niet”, aldus Baudet toen de Kamer hem om uitleg vroeg. De gezondheid van de Forum-leider was begin dit jaar weer onderwerp van gesprek dankzij zijn eigen tweet. Hij kon niet bij het debat over de regeringsverklaring zijn vanwege ‘diverse hoestbuien en andere klachten’.

Voor het eerst in de geschiedenis een koninklijke ‘Teams-beëdiging’

Ook later waren er memorabele politieke momenten. Sigrid Kaag zat positief getest thuis, toen Rutte IV officieel aantrad. Zij kreeg voor het eerst in de geschiedenis een koninklijke ‘Teams-beëdiging’ en later ook een ‘Zoom-overdracht’ van haar voorganger op het ministerie van financiën, Wopke Hoekstra. Die testte zelf twee dagen later positief, nadat hij eerst nog een fysiek rondje Brussel had gemaakt.

Voor zover ons bekend heeft een coronabesmetting bij Nederlandse politici niet tot andere politieke inzichten geleid. Zo gek als bij de Britse premier Boris Johnson, die de ernst van de pandemie pas inzag toen hijzelf eind maart 2020 het virus ternauwernood overleefde, werd het hier niet.