De economie groeit, nu de lonen nog

Bovenaan de juiste lijstjes staan is altijd leuk. Nederland mag zich economisch kampioen van Europa 2022 noemen, en dat is een zelf-felicitatie waard. Goed ook om te zien dat de sectoren die nog maar een paar jaar geleden zwaar gebukt gingen onder lockdowns en andere coronamaatregelen – de horeca en de cultuur voorop – nu de sectoren zijn waar consumenten weer enthousiast geld aan uitgeven.

Daarbij meteen wel de kanttekening dat het dan gaat om de consumenten die uit de coronacrisis kwamen met een gezonde spaarrekening, en een inkomen dat bestand is tegen hoge supermarktprijzen en dito energierekeningen waarbij geld overblijft voor restaurant- en theaterbezoek. Een economische groei van 4,5 procent vorig jaar is mooi maar niet iedereen deelt in de feestvreugde. Afgelopen najaar was er terecht veel aandacht voor armoede in Nederland, vanwege de hoge gasprijzen. Die armoede bestaat nog steeds, en verdient permanent aandacht.

Ook mensen met een vaste baan hebben niet altijd reden voor een feestje. Want doordat Nederland zijn in de coronatijd opgespaarde geld nu lustig aan het uitgeven is, groeit de vraag naar producten en diensten, en daarmee naar personeel. Werkgevers moeten zo ongeveer op hun knieën om op die krappe arbeidsmarkt toch mensen binnen te halen.

Geen zin een vaste baan

En veel van die potentiële nieuwe krachten hebben geen zin in een vaste baan. Als flexwerker of zelfstandige kunnen ze immers eisen stellen, arbeidsmarkt-hoogleraar Ton Wilthagen wees daar eerder deze week in deze krant ook op: ze hechten aan hun vrijheid, willen werken wanneer het hen het beste uitkomt. En laten zich daar goed voor betalen. De cijfers laten die trend zien: weliswaar stijgt het aantal dienstbetrekkingen nog, maar het aantal zelfstandigen groeit sneller.

Leek dat uitdijende leger zelfstandigen nog niet zo lang geleden vooral slachtoffer van werkgevers die over hun rug de beschikking kregen over flexibel inzetbare, goedkope arbeidskrachten, inmiddels zijn die rollen zich aan het omkeren en worden zzp’ers in diverse sectoren de bovenliggende partij. De mensen met een vaste baan betalen de rekening. Zij zijn immers degenen die noodgedwongen wél op woensdagmiddag en in de weekeinden werken.

Verleid de vrijheidsminnende zelfstandigen weer tot een vaste baan, dat is nu de opgave. Er zijn nu sectoren waarin het aantrekkelijk is om ontslag te nemen en de volgende dag als duurbetaalde zzp’er terug te keren. Het substantieel verhogen van de cao-lonen maakt de vaste baan weer aantrekkelijker. De economische groei en winstcijfers bieden die ruimte.