opinie
De Citotoets is helemaal niet in het belang van het kind
Een Citotoets is niet in het belang van het kind, aldus Ingrid Busink, voorzitter van Vrij Onderwijs.
Is een Citotoets in het belang van het kind? Nee, het is in het belang van de school die meent op basis van scores te kunnen laten zien aan de Inspectie dat zijn prestaties voldoende zijn om verdere financiering te waarborgen. Onze zoon heeft de toets indertijd niet gemaakt: wij vonden het niet nodig, zijn leraar ook niet, en de middelbare school waar hij naar toe ging ook niet!
Voor het kind is het van belang dat het gezien wordt en liefdevol begeleid in zijn ontwikkeling; dat het kan vertrouwen op een mens die zich in vrijheid met zijn of haar levens- en leerweg verbindt. De lerares van Steve Jobs doorzag hoe slim hij was, begreep zijn dwarsheid en kreeg hem zover daadwerkelijk te gaan leren door hem erg veel en erg moeilijke opgaven thuis te laten maken. Zij kocht hem in eerste instantie eigenlijk om. Dat is natuurlijk geen manier! Het was dé manier voor Steve Jobs en dus liefdevol en van belang voor zijn levensweg. Leraar zijn is liefdevol mensenwerk dat zich niet laat vervangen door voorgevormde lesroutes en normerende toetsen.
Machteloos
Liever een foute inschatting van een leerkracht van goede wil dan een Citotoets met een ‘goed’ of ‘fout’ advies als resultaat. Later, als ik eenmaal ben opgegroeid, kan ik terugkijken naar een mens die zich vergiste. En op leraren die mij daarna – hopelijk in een brede brugklas – verder hebben begeleid in mijn – misschien wel onverwachte – ontwikkeling. Liever dat, dan een stempel op basis van een zogenaamd objectieve toets van iemand die mij niet kent. Dat creëert een niet-menselijke verhouding.
Het creëert wat je zou kunnen noemen: een systeem waarin een kind zich totaal machteloos voelt staan. Een anoniem vervaardigde en beoordeelde toets die toch vooral laat zien of je deze toets kunt maken; waarmee we een mens op zijn innerlijke ontwikkeling menen te kunnen beoordelen als een stuk materie die je kunt meten en wegen aan de hand van uiterlijke prestaties op één moment. Hoe levensvreemd.
Of zoals mijn zoon van elf indertijd in groep 8 haarscherp constateerde: “Dus, mama, als ik het goed begrijp, gaan ze in een paar uur toetsen wat ik de afgelopen zes jaar heb gedaan, én wat ik de komende zes jaar ga doen?” En ter afsluiting, met grote ogen en met een vinger op zijn voorhoofd wijzend: “Koekoek!”
Lees ook:
Deze week is het weer tijd voor de Citotoets (al gebruikt de helft van de scholen een andere eindtoets)
Het zijn spannende dagen voor scholieren in groep 8. Deze week maken zij de eindtoets, die meeweegt voor hun schooladvies. De eindtoets van marktleider Cito wordt op de hielen gezeten door de concurrentie, vooral de IEP.
