CommentaarVerenigd Koninkrijk
De Britten verdienen nieuwe verkiezingen
De Britse Conservatieve Partij heeft in vier jaar tijd een enorme politiek-bestuurlijke chaos gecreëerd, met grote gevolgen voor de bevolking. Toch is diezelfde partij weer aan zet als het gaat om de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk. Het zou in bijna elk ander democratisch land onbestaanbaar zijn, maar helaas is dit de treurige politieke werkelijkheid in Londen.
Maandagmiddag weet de Britse bevolking wie de kandidaten zijn om Liz Truss op te volgen. Truss besloot vorige week na een premierschap van slechts 45 dagen op te stappen. Ze was volstrekt ongeloofwaardig geworden, nadat ze eerder forse belastingverlagingen aankondigde en de financiële markten reageerden met renteverhogingen en een fikse waardedaling van het Britse pond. Ze ontsloeg de minister van financiën, Kwasi Kwarteng, maar zijn opvolger Jeremy Hunt draaide de belastingverlagingen onmiddellijk terug. Daardoor was haar positie onhoudbaar geworden.
Maar het feit dat Truss door een meerderheid van de conservatieven was gekozen, zegt ook iets over de desolate staat van die partij. Ze wilden haar geloven, ondanks de vele waarschuwingen dat ze roekeloze beloften deed. Haar opponent, Rishi Sunak, toonde zich realistischer maar verloor van Truss.
Brexit heeft het land niets opgeleverd
De Conservatieve partij is een partij die het verleden van een ooit zo machtig wereldrijk, the British Empire, maar niet kan vergeten. Die reflex was sterk aanwezig in het besluit, ondanks een nipte uitslag van het referendum, om met een ‘harde brexit’ uit de EU te stappen. Groot-Brittannië zou zonder de EU beter af zijn, welvarender worden en zonder de ‘ongebreidelde’ instroom van werknemers uit Oost-Europa.
Het brexitproces was op zichzelf al een drama, vanwege de interne politieke verdeeldheid in het Lagerhuis, maar die zogenaamde zelfstandigheid heeft de bevolking helemaal niets opgeleverd. Het land is er in economisch opzicht op achteruit gegaan, kampte met lege schappen in winkels en met een groot tekort aan personeel. Het grootste drama was het premierschap van Boris Johnson, een populist, die loog en bedroog, baantjes uitdeelde en aanbestedingen aan partijleden gaf.
In vier jaar tijd versleet de partij vier leiders (David Cameron, Theresa May, Boris Johnson en Liz Truss) die allen faalden in hun premierschap. Desondanks wist de partij de laatste verkiezingen te winnen, mede omdat Labour geen goed alternatief had. Maar hoe nu verder na brexit blijft de grootste splijtzwam binnen de Conservatieve partij.
Voor de toekomst van het Verenigd Koninkrijk verdienen daarom nieuwe verkiezingen de voorkeur, maar dat zal voorlopig niet gebeuren. De Conservatieve Partij staat er bijzonder slecht voor in de peilingen en de kans is niet groot dat de nieuwe premier verkiezingen zal uitschrijven. Wie Truss zal opvolgen weten we eind deze week, als die maar niet Boris Johnson heet.
Het commentaar is de mening van Trouw, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.