De ballonnen stijgen Amerika ietwat naar het hoofd

De Chinese spionageballon, die een paar weken geleden ineens over Noord-Amerika zweefde, luidde een diplomatieke crisis in tussen de twee grootmachten China en de VS. Eigenlijk hadden de twee landen tijdens het bezoek van de Amerikaanse minister Antony Blinken afspraken willen maken over het binnen de perken houden van hun oplaaiende rivaliteit.

De commotie over de ballon maakte dat bezoek onmogelijk, en toonde ironisch genoeg tegelijk aan hoe nodig het is. Want de ophef over de ballon werd snel opgeblazen tot grotere proporties dan nodig.

De Amerikaanse president Joe Biden probeerde zijn hoofd nog koel te houden, tegenover een aanzwellend koor in de Amerikaanse media dat eiste dat de ballon onmiddellijk neergeschoten moest worden. Hij wachtte tot die boven zee kwam, om het risico op schade op de grond te beperken, en deed het alsnog. Een forse reactie, maar op zich stond hij in zijn recht.

Hard opstellen tegen China

Meer zorgen baart de overreactie die erop volgde. De ballonnen stegen Amerika een beetje naar het hoofd. Amerika schoot nog drie onbekende objecten uit de lucht, die naar het nu lijkt gewoon hobbyballonnen van weeramateurs waren.

Democraten en Republikeinen zijn het over weinig eens, maar wel over dat de VS zich hard moeten opstellen tegen China. Strategisch waarschijnlijk een verstandige keuze. Maar er ontstaat zo ook een politieke dynamiek van tegen elkaar opbieden in wie het stoerste is, en druk op politici om snel en hard te handelen. Een Koude Oorlog-sfeer, die tot onbesuisde escalaties kan leiden.

Terwijl er nog heel veel onbekend is over de ballon. Stuurde China hem bewust, om te spioneren? Om de Amerikaanse reactie uit te testen? Was het een bureaucratische vergissing, waarbij de Afdeling Spionageballonnen even was vergeten de Afdeling Staatsbezoeken in kennis te stellen? Of was de ballon simpelweg uit koers gedreven? Dat laatste is nu de werkhypothese bij Amerikaanse inlichtingendiensten, melden steeds meer Amerikaanse media op basis van bronnen. Dat zou dan toch een iets bedaagdere reactie gevraagd hebben.

Innige vriendschap

Wat wel zeker is: grootmachten zoals Amerika en China bespioneren elkaar nu eenmaal, op allerlei manieren. En ze respecteren dat tot op zekere hoogte van elkaar. Wat ook zeker is, is dat geen van beide landen baat heeft bij het ontbreken van kanalen die misverstanden in goede banen kunnen leiden. Nu is het een weerballon van hobby-amateurs die ten onrechte uit de lucht wordt geschoten, en loopt het met een sisser af, de volgende keer leidt een escalatie tot een verdere escalatie.

Hopelijk komt dat bezoek er dus snel alsnog van. Tot innige vriendschap zal het voorlopig niet komen, maar hopelijk wel tot werkafspraken die zorgen dat dit soort episodes niet volledig ontsporen.