Het voorstel om studenten vrijwilligerswerk te laten doen is onbarmhartig en slaat de plank twee keer mis, vindt Matthias Rekers, student politieke geschiedenis.
Joris en Thomas Steenkamp vroegen in Trouw aandacht voor de krimp van het aantal vrijwilligers in Nederland (Opinie, 4 januari). Zij wijzen terecht op de maatschappelijke waarde van vrijwilligers en vrijwilligerswerk.
Om het vrijwilligerstekort op te lossen, pleiten zij voor een appèl op de 1,3 miljoen studenten in Nederland om (meer) vrijwilligerswerk te gaan doen. De belangrijkste reden die zij hiervoor aandragen is de aanname dat het gros van die studenten er met ingang van het volgende collegejaar warmpjes bij zal komen te zitten. De basisbeurs keert in september immers terug, en daarbovenop komt een tijdelijke inflatiecorrectie. “Daar mag eigenlijk best iets tegenover staan.”
Hun voorstel is misplaatst. Sinds de invoering van het leenstelsel zijn de studieschulden dramatisch gestegen. Sommige studenten slapen door het woningtekort in de noodopvang. En meer dan de helft van hen gaat gebukt onder burn-outklachten als emotionele uitputting.
Kille optimatiezucht
“Studenten zijn moe, kapot, burnt-out en depressief”, constateerde oud-Minerva-voorzitter Lucia Aerden (Trouw, 22 september). “Tegelijkertijd drukt de studie steeds zwaarder en moet alles nog sneller, beter, efficiënter en meer meetbaar. Die prestatiedruk maakt monddood en verlamt.” Deze kille optimalisatiezucht is ook aanwezig in het artikel van Joris en Thomas Steenkamp. En nu studenten eindelijk wat broodnodige financiële lucht krijgen, is dat voor hen genoeg aanleiding om direct nog meer te moeten verlangen.
Dit pleidooi voor nota bene meer vrijwilligerswerk is cynisch. Het gaat niet alleen ten koste van studenten – het druist in tegen de aard van vrijwilligerswerk. Dat hoort net zo goed vrij te blijven van chantage als van geldelijke overwegingen. Achter de wankele façade van het pleidooi voor het versterken van het maatschappelijke middenveld gaat een onbarmhartige voor-wat-hoort-wat-mentaliteit schuil die niemand zonder tegenprestatie een centje meer gunt. Dit denken in termen van afrekening maakt de sociale sfeer tot markt, studiebeurzen tot pressiemiddel en vrijwilligerswerk tot schuldenafkoop.
Als het ons echt om de intrinsieke maatschappelijke waarde van vrijwilligerswerk te doen is, moeten we het gescheiden houden van marktdenken. En als dat niet lukt, dan tenminste tappen uit andere, vollere vaatjes.
Lees ook:
Gebruik de basisbeurs om vrijwilligerswerk bij studenten te stimuleren
Volgend collegejaar is de basisbeurs terug van weggeweest. Daar mag best iets tegenover staan, vinden Joris Steenkamp, advocaat, en Thomas Steenkamp, student politicologie. Vrijwilligerswerk bijvoorbeeld.
