Burgerforum mag geen wassen neus worden

Zolang onduidelijk blijft wat er met de uitkomst van het burgerforum voor klimaatbeleid gebeurt, blijft dit een slappe hap, schrijft Rob Sebes, communicatieadviseur.

Het kabinet koerst aan op het instellen van een burgerforum over het klimaat- en energiebeleid. Dit burgerberaad krijgt zo’n 150 tot 200 deelnemers. In een brief die D66-minister Jetten (klimaat en energie) onlangs naar de Tweede Kamer stuurde, omzeilt hij helaas het antwoord op de vraag wat het kabinet en de Kamer precies gaan doen met de uitkomsten van een burgerforum.

Dat was ook al het geval in de correspondentie van Jetten over hetzelfde onderwerp vorig jaar. Wel deed het kabinet een voorzichtige voorzet voor een ‘besprekingsplicht’ – de Kamer bespreekt en stemt over de inbreng van het forum – gecombineerd met een ‘verantwoordings- of motiveringsplicht’. Dit laatste betekent dat kabinet en Kamer moeten toelichten wat zij met de adviezen van deze burgers hebben gedaan. Het vrije mandaat van Kamerleden mag niet in gevaar komen, is de achterliggende gedachte.

Het kabinet is nu kennelijk geen stap verder gekomen dan deze slappe hap. De tijd dringt. Het burgerforum moet medio oktober van start gaan. Daarom is het van belang dat het kabinet snel zélf met een duidelijk, concreet voorstel komt dat recht doet aan de inbreng van deze burgers.

Democratische vernieuwing

Van een minister van een partij die ooit democratische vernieuwing hoog in het vaandel had staan, mogen zij meer verwachten. Zeker als het om klimaat en energie gaat; onderwerpen die de gehele samenleving ingrijpend en blijvend raken.

Jetten doet in de Kamerbrief wel zijn uiterste best het burgerforum serieus ‘aan te kleden’. Zo wil hij bij de selectie van deelnemers kijken naar opleidingsniveau, gender, leeftijd, woonplaats en etniciteit.

Ook pleit de minister ervoor burgerfora te combineren met digitale communicatiemiddelen. Het burgerforum ‘spreekt niet namens de Nederlandse bevolking, maar is in samenstelling enkel een doorsnede is van de verschillende mensen en meningen uit de maatschappij’. Daarom is het van belang om betrokkenheid van de brede samenleving te stimuleren, aldus de toelichting.

Dat is een ongelukkige insteek. Het burgerforum spreekt dus niet namens de Nederlandse bevolking. Gaan politici deze uitkomsten dan zinvol gebruiken in het politieke debat of zelfs in wet- en regelgeving?

Of beschouwen zij het als een vrijblijvend advies dat in de prullenbak kan belanden? Voor het toch al wankele vertrouwen in de politiek zou het funest zijn als burgers zien dat hun mening niet of nauwelijks een rol speelt in de besluitvorming over ingrijpende thema’s als klimaat en energie. Het burgerforum mag geen wassen neus worden.

Lees ook:

Nieuwe klimaataanjager is optimist én realist: ‘Transitie is transpiratie’

Econoom en politicus Kees Vendrik. Hij gaat aan de slag als dé klimaatregisseur van Nederland. Vendrik moet de ogen en oren in het land worden, voor minister Jetten van klimaat. Hij wil in gesprek met Jan en alleman, ervaringen horen. “We gaan kansen en knelpunten ophalen.”